Ooit was de Canadese gans een onbekende gast, maar nu is deze exoot volledig ingeburgerd. ‘s Zomers en ‘s winters bivakkeert de gans met zijn mooie tekening graag in onze polders. Vanaf het najaar krijgt hij gezelschap van soortgenoten die voor de kou uit trekken.
Hoewel we er al sinds de jaren vijftig aan gewend zijn om deze ganzen in Nederland tegen te komen, zijn Canadese ganzen exoten. Eigenlijk komen ze uit Canada, vandaar hun naam. Tot en met de jaren tachtig werden ze in Nederland afgeschoten, maar dat mocht na 1987 niet meer.
Hotspot 1: randmeren bij Arkenheem
Een van de plekken waar je deze ganzen goed zien is langs de Randmeren bij Arkemheem. Van Spakenburg tot Nulde, dat is zo ongeveer het gebied van de Arkemheem. In november wisselt het sterk waar de Canadese ganzen neerstrijken, maar in de zomer zijn er grote groepen die tijdens de rui veilig willen zijn en dan op de Randmeren rusten. Ze komen zelfs uit Denemarken en Duitsland.
Waar: fiets van Spakenburg naar Nulde over het fietspad en stop zeker even bij het Nekkerveld (nat gebied met veel vogels).
Ook te zien: twee of drie zeearenden, twee slechtvalken (soms drie), een of twee blauwe kiekendieven, een velduil en veel eenden zoals smienten.
Canadese ganzen kunnen behoorlijk oud worden. Voor zover bekend werd de oudste 33 jaar en 3 maanden. De vogel werd neergeschoten in 2001 in Ontario met een ring uit 1969. Foto: iStock
Hotspot 2: rondom Haren in Groningen
Te vinden in een straal van 20 tot 25 kilometer rondom Haren. Aardig weetje over deze Canadese ganzen: ze zijn net zo verschillend als mensen. Sommige zijn bijvoorbeeld agressiever dan andere. Belangrijk is om een goede partner te vinden, want dan krijg je als gans veel nakomelingen. In de eerste drie jaar wisselen Canadese ganzen nog wel van partner. Daarna zijn ze monogaam. Zelfs als het vrouwtje geen jongen groot brengt, blijft het paar bij elkaar.
Waar: fiets over de Noorderhooidijk, de Zuiderhooidijk en de Osdijk in de Onnerpolder.
Ook te zien: heel veel grauwe ganzen en brandganzen, diverse grote zilverreigers.
Hotspot 3: Groene Keizer bij Delfgauw
Gras en wat plasjes: De Groene Keizer is een walhalla voor Canadese ganzen. Het aantal broedparen neemt in dit gebied nog elk jaar toe en een teveel aan ganzen kan tot overlast in de omgeving leiden. Daarom schudt Staatsbosbeheer in het voorjaar een bepaald aantal eieren. Behalve in het broedseizoen en als de jongen opgroeien, is het ook in november de moeite waard om hier te komen kijken. Want De Groene Keizer is een tussenhalte in het voor- en najaar. Dan kun je soms wel 500 Canadese ganzen tegelijk zien.
Waar: parkeer op de Zuideindseweg in Delfgauw en ga naar de uitkijktoren of volg de wandelroute om De Groene Keizer heen. Tip: bezoek ook de Delftse Hout, vooral het krekengebied.
Ook te zien: grauwe ganzen, nijlganzen, blauwborsten, rietzangers, kleine karekieten en bosrietzangers.
Foto: iStock
Hotspot 4: Sophiapolder bij Oostburg
In Zeeuws-Vlaanderen voelt de Canadese gans zich erg thuis. Generaal Van Damme heeft de Sophiapolder begin 19e eeuw ingepolderd en naar zijn vrouw vernoemd. De vogelkijkhut herinnert aan het verblijf dat hij hier bouwde. Het duurt ’s winters tamelijk lang voordat de grote plas dichtvriest. Er broeden slechts enkele tientallen paren, maar deze plek is vooral geliefd als pleisterplaats. Vanaf de zomer zie je er al snel een paar honderd Canadese ganzen.
Waar: parkeer in de berm van de Isabelladijk (Aardenburg). Vanaf de vogelkijksteiger heb je prachtig zicht op de plas.
Ook te zien: smienten, krakeenden, slobeenden, wintertalingen, kleine zwanen (niet elk jaar), visdieven, kluten en zwarte stern.
Na circa 27 dagen komen de eieren uit. Foto: iStock
Hotspot 5: stuwmeer Cranenweyer bij Kerkrade
Als je in de avonduren rondom het stuwmeer loopt, dobberen er honderden Canadese ganzen op het water. De ganzen foerageren overdag op de landerijen, vandaar dat er bij Holset vorige winter een keer zo’n 200 werden gesignaleerd. Je kunt ze goed op het gehoor volgen als ze naar hun voedsel- of slaapplek gaan, want ze maken heel wat lawaai.
Waar: parkeer achter kasteel Erenstein en wandel om het meer.
Ook te zien: grote gele kwikstaart, ijsvogels, aalscholvers, zwanen, nijlganzen, spechten en zangvogels.
Canadese ganzen zoeken voedsel op graslanden en akkers, waar ze ganzen naar oogstresten. Foto: iStock
Paspoort Canadese gans
Soort: grote Canadese gans (Branta canadensis) en kleine Canadese gans (Branta hutchinsii).
Uiterlijk: zwarte hals en kop, met een witte band over de keel en wang. Bruine vleugels, witte kont. Het verschil tussen de grote en de kleine Canadese gans is vooral te zien aan de kortere hals van de kleine.
Voortplanting: broedt van half maart tot begin april en legt 4 tot 7 eieren. Het mannetje houdt in de broedtijd de wacht bij het vrouwtje. Na 27 à 28 dagen komen de eieren uit.
Leefgebied: Canadese ganzen foerageren na de oogst op graan- en maïsakkers en in de winter voornamelijk op graslanden. Ze rusten op plassen tijdens de rui. Daarom zijn de veenweidegebieden in West-Nederland, Noord-Nederland en Zeeland zo populair. Ze komen zelfs in Limburg voor.
Meer natuurhotspots
- Hier vind je zeker vliegenzwammen.
- Parnassia zien? Check onze hotspots.
Foto header: iStock. Tekst: Monique van Klaveren
