Dankzij het warmere klimaat en oudere bossen hebben vlinders als keizersmantel, iepenpage en grote weerschijnvlinder hun bedreigde status van zich af weten te schudden. Dit blijkt uit de nieuwe Rode Lijst Dagvlinders. De ‘gewone’ dagvlinders staan echter flink onder druk.
Als Carola Schouten, minister van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit, vandaag op de Landelijke Dag van De Vlinderstichting in Wageningen de nieuwe Rode Lijst Dagvlinders presenteert, moet ze balanceren tussen goed én minder goed nieuws. Want tien jaar na de vorige Rode Lijst Dagvlinders (2009) blijkt dat nieuwe lijst flink is opgeschud.
Twee heideblauwtjes. Foto: Jannette van der Boon
Neem het heideblauwtje, dat je vooral in de zomer ziet dartelen. Die was algemeen, maar inmiddels is deze vlinder op de kleine en geïsoleerde heideveldjes verdwenen en op sommige grote terreinen daalden de aantallen door verdroging. ‘Vrij zeldzaam’ is die nu.
Eerst gewoon, nu bijzonder
De nieuwe dagvlinderlijst laat zien dat het totaal aantal vlinders tussen 1992 en 2017 met 43% is gedaald. Flinke zorgen hebben de vlinderkenners over de soorten die als ‘niet bedreigd’ door het leven gaan. Bij het bruin zandoogje en het icarusblauwtje bijvoorbeeld, die nu nog voorkomen in bijna heel Nederland, zijn de dichtheden veel lager. Het is moeilijk voor te stellen hoe groot de achteruitgang in het aantal vlinders van ‘gewone soorten’ sinds 1950 is geweest. Chris van Swaay, projectleider bij De Vlinderstichting: “We denken dat de echte achteruitgang in populatiegrootte voor de meeste ‘gewone’ vlinders ergens tussen de 84% en 99% geweest moet zijn, al is dit slechts een ruwe schatting.”
Klimaatlifters
Voor sommige vlindersoorten heeft de klimaatopwarming een positief effect. Zo gaat het opvallend goed met een aantal bosvlinders, vooral sinds de laatste eeuwwisseling. Soorten als keizersmantel, iepenpage en grote weerschijnvlinder wisten zelfs geheel hun bedreigde status van zich af te schudden.
Niet alleen klimaatopwarming, waardoor er meer warme plekken in het bos zijn gekomen, geeft ze een zetje in de rug. Ook profiteren ze van oudere bossen, veel bossen zijn simpelweg weer tien jaar ouder dan bij de vorige Rode Lijst. De inspanningen van beheerders om structuurrijke bosranden en -paden te creëren helpt dagvlinders ook.
Foto header (keizersmantel): Mirjam de Vroomen
