Bokeh is een veel gebruikte term in de wereld van de natuurfotografie. Maar wat is bokeh precies? En hoe pas je het toe in jouw foto’s?
De term bokeh komt uit het Japans. Je zegt bokè (en niet boké). Kort gezegd betekent het de “schoonheid van de onscherpte”.
Binnen een foto is altijd een scherptegebied (daar waar alles scherp is) en een onscherpe zone daaromheen. In deze onscherpe zone van je foto veranderen de lichtpuntjes van bijvoorbeeld waterdruppels in zachte, transpararante bolletjes. Dat is de bokeh. Als de transparante bolletjes mooi zacht zijn, spreek je van een mooi bokeh.
Voor de mooiste bokeh gebruik je een lens met een lage diafragmawaarde, oftewel een grote diafragmaopening. Een waarde van f/1.8 is al fraai, maar een lens die tot f/1.4 of zelfs f/1.2 kan gaan is nog beter.
Gaat jouw lens niet zover en is jouw maximale opening bijvoorbeeld f/3.4? Dan kun je toch nog wel bokeh fotograferen, door een onderwerp te kiezen dat ver van de achtergrond verwijderd is. Zo wordt de achtergrond vanzelf onscherper.
Fotograaf Bert Faber over bokeh:
“Je kent ze vast wel, die dromerige foto’s met van die fraaie lichtcirkels erin. Tenminste ik vind ze persoonlijk wel fraai, zolang ze niet te overheersend zijn. Deze lichtpuntjes of lichtbolletjes worden bokeh genoemd. Bokeh ontstaat door met weinig scherptediepte, meestal tegen het licht in, lichtpuntjes te fotograferen. Als je met geringe scherptediepte, dus een open diafragma, deze lichtpuntjes fotografeert, vervagen ze en ontstaan de fraaie lichtcirkels in de foto. Aan de hand van enkele voorbeelden beschrijf ik hoe je eenvoudig van dit effect gebruik kan maken.
De heide
Een eerste voorbeeld is de bloeiende heide. Deze heidepol staat vlak voor een paar bosjes in de schaduw. Door een laag standpunt in te nemen en met een open diafragma tegen het zonlicht in te fotograferen wat door de bosjes valt, krijg je de fraaie bokeh-cirkels.
Kijk hier voor de 15 mooiste heidefoto’s.
Een tak
Een tweede voorbeeld is een tak in een boom. Ook hier heb ik met een open diafragma op de tak scherp gesteld. Doordat het tegenlicht door de bladeren van de boom gefilterd wordt, krijg je ook hier de bokehcirkels.
Blaadjes
Bij deze foto ben ik onder een boom gaan staan en heb recht omhoog gefotografeerd. Het zonlicht wordt gefilterd door de bladeren. Door een beetje over te belichten, blijven de blaadjes op de voorgrond ook mooi van kleur.
Zonnedauw
Zonnedauw is een heel klein plantje en is ideaal voor Bokeh liefhebbers. In dit geval zijn er tussen de macrolens en de camera nog een paar tussenringen geplaatst zodat ik heel erg kan inzoomen en selectief een stukje scherp krijg.
Een ven
Bij deze foto heb ik een wat hoger standpunt genomen en zorgt de ven achter de libel voor de nodige Bokeh-cirkels. Doordat het zachtjes waait, ontstaan kleine golfjes in de ven die weer zorgen voor gebroken licht en het Bokeh effect.
Dauw
’s Morgens vroeg met dauw op de begroeiing gefotografeerd. Door een heel laag standpunt te gebruiken, fotografeer ik tussen de dauwdruppels door en krijg ik fraaie bokehcirkels.
Een ongelukkige juffer
Deze juffer heeft pech gehad en zit vast gekleefd in de zonnedauw. Op deze foto is wel mooi te zien dat de onscherpe druppels op de zonnedauw zorgen voor Bokeh, terwijl de scherpe druppels, gewone druppels blijven.”
Bovenstaande foto’s zijn gemaakt door Bert Faber.
Nog meer bokeh
“Deze aalscholver toont zich al drogend in volle glorie terwijl de glinstering door het zonlicht op het water voor een mooie natuurlijke bokeh zorgt”, schrijft fotograaf Frank Bruynseraede.
Door een zeer beperkte scherptediepte zijn de meeste grassprieten onscherp en vormen de druppels een mooi bokeh. De foto is van Bert van Elten
Een mooi moment om bokeh te fotograferen: tijdens zonsopkomst.
