Aan het eind van de zomer bloeit parnassia nog door tot half september. Dit tere bloemetje heeft het jarenlang moeilijk gehad, maar komt nu gelukkig langzaam weer terug. Ook op onverwachte plekken! Roots geeft 4 hotspots om parnassia te bekijken.
1 Wadden
Op de Waddeneilanden ging parnassia sterk achteruit, de verrijking van de bodem zorgde ervoor dat de natte duinvalleien dichtgroeiden. Zo’n tien jaar geleden heeft Staatsbosbeheer daar wat aan gedaan op Terschelling. Op sommige plekken is zo’n 20 centimeter van de bovenlaag afgehaald. Richt je speurtocht naar parnassia op de natte valleien aan de zeekant, want die zijn het meest kalkrijk door de schelpen die er zijn achtergebleven.
Waar: wandelpad naar de Slufter op Texel, Groene Landen op Terschelling, Postweg op Vlieland en Finnegatspad op Ameland. Ook te zien: duizenden vogels vanwege de vogeltrek.
2 Lauwersmeer
De vochtige grond langs het Lauwersmeer is voedselarm en kalkrijk, ideaal voor parnassia. Last van het zout heeft parnassia niet, want na bijna 50 jaar is het zout aan de oppervlakte inmiddels verdwenen. Om onder meer parnassia te helpen, houdt Staatsbosbeheer bepaalde plekken open, zodat er geen bos ontstaat.
Waar: blauw orchideeënpad (3,5 km) door het Lauwersoogbos of het gele natuurpad (1,5 km) vanaf de Bosschuur. Ook te zien: orchideeën (mei-juli), rondbladig wintergroen, duizendguldenkruid en veel vogels vanwege de vogeltrek.
3 Tussen Wijk aan Zee en Bergen aan Zee
In het Noordhollands Duinreservaat ging het een tijd lang slecht met dit plantje. De duinen verdroogden door grondwaterwinning, aanzuiging van het Noordzeekanaal en het droogpompen van de polders. Inmiddels is de grondwaterstand in sommige delen nu een stuk hoger, want er wordt voorgezuiverd water uit het IJsselmeer in de duinen gepompt om te zuiveren en later als drinkwater te dienen. In natte duinvalleien zie je daardoor nu parnassia.
Waar: op diverse plaatsen, o.a. in de bomtrechters langs het fietspad (Woudweg) tussen ’t Woud en Bergen aan Zee. Ook te zien: orchideeën (mei-juli), zeggesoorten, biezenknoppen.
Ooit was het natuurgebied Koolmansdijk bij Lievelde in de Achterhoekeen nat hooiland. Maar Staatsbosbeheer heeft vanaf 2001 de bovenste laag eraf geschraapt. Daardoor kwam weer de schrale grond met veel kalk tevoorschijn. Door kwelwater komt de kalk los en raakt verspreid. Bovendien blijft de bodem vochtig. Orchideeën, parnassia, klokjesgentiaan en zeldzame zeggesoorten groeien er daarom graag.
Waar: gele wandelroute van 2,7 km (parkeerplaats Koolmansdijk). Ook te zien: orchideeën (mei-juli) en vlinders als hooibeestje, bruin zandoogje, Icarusblauwtje en het koevinkje.
Waar komt die naam vandaan?
4 Koolmansdijk bij Lievelde
Parnassus is een verwijzing naar de berg die in de oudheid op het Griekse eiland Phocis deze naam droeg. Op de berg zou het bloemetje voor het eerst zijn gezien. Mocht je er op vakantie naar willen zoeken: Parnassus heet nu Liakura en aan de voet ervan kun je het voormalige orakel van Delphi bezoeken. In Duitsland staat paranassia bekend als Studentenröschen, wat verwijst naar het einde van de bloeitijd. In september starten de colleges namelijk.
Paspoort
Naam: parnassia (Parnassia palustris), vroeger parnaskruid.
Uiterlijk: witte bloemen op rechte, gekante stelen. Hartvormige bladeren. Elke bloem heeft een doorsnede van maximaal 3,5 cm en draagt vijf kroonbladeren en vijf kleine kelkbladeren. Behalve echte meeldraden, die vijf dagen lang om de beurt opengaan, heeft de bloem nepmeeldraden met gouden knopjes om insecten te trekken.
Groeit: op een schrale, kalkrijke, natte bodem. Met name in natte duinvalleien, blauwgraslanden en hooigraslanden.
Bloeit: van juli tot en met september.
Verspreiding: oorspronkelijk kwam parnassia best veel voor in Nederland, maar na 1950 ging het rap achteruit met dit plantje door ontwatering en nieuwe landbouwmethoden. De laatste twintig jaar gaat het iets beter. Parnassia groeit vooral op de Waddeneilanden en in duinstreek, maar is op diverse plaatsen in het binnenland met een bescheiden opmars bezig.
Meer groene hotspots!
- Dit zijn de 200 botanische hotspots van Nederland
- De bosanemoon lijkt wel wat op parnassia, maar deze plant bloeit juist in voorjaar. Hier vind je ze.
- Wil je bijzondere mossen zien? De hotspots op een rij…
