Kunnen kikkers zich voortplanten als hun geboortepoel opdroogt?

Daniël Mulder

25 mei 2020 .

Paartje bruine kikkers tussen kikkerdril in het water; pair common frogs in the water between frog spawn

Het is droog in Nederland. De zon schijnt volop en er valt nauwelijks regen. Roots-lezer Kim de Jong vraagt zich af wat er gebeurt met de voortplanting van kikkers wanneer hun geboortepoel opdroogt? We vragen het aan Roots-expert Jelger Herder. Hij werkt als projectmanager bij Stichting Ravon, een organisatie die zich inzet voor vissen, amfibieën en reptielen.

Verschillende soorten kikkers en padden hebben elk een eigen voortplantingsstrategie. Jelger Herder: “Zo heeft de gewone pad een voorkeur voor wat diepere wateren die vrijwel nooit opdrogen. De rugstreeppad kiest er juist voor om ondiepe tijdelijke wateren in bijvoorbeeld ondergelopen uiterwaarden of duinvalleien te gebruiken voor de afzet van de eieren. Hun larven groeien harder dan die van de andere soorten en kunnen in uitzonderlijke gevallen al na 3 weken het water verlaten. Normaal gesproken is dat bij andere soorten 6 tot 8 weken.”

Een zwerm larven van de rugstreeppad in een vochtige duinvallei in Meijendel. Foto: Jelger Herder

Verloren eiklompen

Het huidige droge voorjaar verrast veel amfibieën. “Soorten als heikikker en bruine kikker leggen hun eiklompen in het vroege voorjaar op ondiepe plaatsen”, aldus Herder. “Op deze plekken warmt het water sneller op in de zon waardoor de eitjes sneller ontwikkelen. Op veel locaties is het water echter zo snel gedaald door de aanhoudende droogte, dat eiklompen droog zijn komen te vallen en verloren zijn gegaan.”

Droge poelen

Hij vervolgt: “Hetzelfde zal gelden voor poelen die dit jaar vroeger dan normaal droog komen te vallen. Wanneer de larven nog niet gemetamorfoseerd zijn zullen ze het niet overleven. In hele droge jaren kunnen vrouwtjes van sommige soorten de voortplanting ook een jaar overslaan. Ze zijn in staat de eitjes weer op te nemen in hun lichaam. Dit kan voorkomen wanneer de omstandigheden om naar het voortplantingswater te trekken ongunstig zijn of het voortplantingswater reeds in de paartijd is drooggevallen.”

Meer lezen over kikkers en padden?

Foto header: Jelger Herder

HART VOOR DE NATUUR

Tips voor verantwoord fotograferen

...