In het novembernummer 2020 van Roots staat een artikel over weersverschijnselen, onder meer over waarom een regenboog rond is. Roots-lezer Jan Janssen las dat artikel en mailde: ‘Meteen dacht ik aan onze vakantie in Andalusië in februari 2016. We zagen daar deze platte regenboog. Waarom is deze niet rond?’
Regenbogen ontstaan doordat ronde regendruppels het witte zonlicht uit elkaar buigen. Het witte licht is opgebouwd uit verschillende kleuren, die elk een andere golflengte hebben. Door de verschillende golflengtes wordt elke kleur onder een andere hoek afgebogen. Per kleur wordt het licht in alle richtingen onder zijn eigen hoek teruggekaatst. Hierdoor ontstaat een ronde waaier van verschillende kleuren onder elkaar. Als de zon hoog staat, zie je alleen het bovenste deel van de regenboog. Staat hij laag dan zie je een grote halfronde boog.
Platte regenboog
We vroegen aan het KNMI hoe het nu precies zit met die platte regenboog. Meteoroloog Arjan van Beelen legt het uit: “Een regenboog is te zien als de waarnemer met zijn rug naar de zon toe staat. Het middelpunt van de regenboog (cirkel) ligt dan op een lijn vanaf de zon naar de waarnemer recht tegenover de waarnemer. De hoek tussen deze middenlijn en de zichtbare boog is overal ongeveer 42 graden. Als de zon vrij hoog staat, zoals in Zuid-Spanje, dan valt het grootste gedeelte van deze cirkel ‘onder het aardoppervlak’ en is dus niet te zien. Je ziet dan alleen het bovenste randje van de regenboog. Deze lijkt dan bijna plat. Op deze foto wordt dit ook enigszins versterkt door het heuvelige landschap.”
Ronde regenboog
Van Beelen: “Bij nog hogere zonnestanden, meer dan 42 graden, is er bijna tot geen regenboog meer te zien. Hoe lager de zon aan de hemel staat, hoe groter het stuk is dat je van de cirkelboog kunt zien, bij een vlakke horizon ongeveer de helft van de cirkel. Als je echt wil genieten van een zo groot mogelijke regenboog moet je bij lage zonnestand hoog op een berg gaan staan. Het is dan mogelijk om meer dan de helft van de cirkel te zien.”
Meer over het weer
- Zonnestralen die in bundels licht op de aarde vallen. De ene keer noem je het zonneharp, de andere keer een jakobsladder. Dat zit zo…
- Hoe maak je een perfecte foto van de herfstwind? Roots-fotoblogger Paulien Bunskoek vertelt hoe je dat aanpakt.
- Wetenschappers hebben het voor elkaar gespeeld om met weinig meer dan licht en water alle kleuren van de regenboog te maken.
