2020 gaat de boeken in als een wel heel bijzonder natuurjaar. Vanaf maart moesten we vooral thuisblijven in verband met de coronacrisis. Toch zijn er nieuwe soorten ontdekt, opvallende invasies geweest en veel bijzondere waarnemingen gedaan. Een bloemlezing van de meest bijzondere waarnemingen van 2020.
De geelvlekheidelibel is een echte zwerver die al jaren niet meer was gezien in Nederland. Foto Paul Bohre
Zwervende geelvlekheidelibel
Niet lang zo geleden vloog de geelvlekheidelibel, een soort met opvallende grote gele vlekken in zijn vleugels, nog regelmatig tussen de andere kleine rode heidelibellen. De laatste jaren is de soort sterk in aantal gedaald en sinds 2017 waren geen zekere waarnemingen bekend. Deze zomer dook deze zwerver ineens weer op in Nederland. Op een plek in Friesland werden zelfs meer dan tien exemplaren gemeld. Een prachtige libel om te zien en te fotograferen.
Wie had dat ooit gedacht, dat er wandelende takken in Nederland rondlopen! Foto Jinze Noordijk
Wandelende takpopulatie ontdekt
Door de klimaatverandering vestigen steeds meer soorten uit Zuid-Europa zich in Nederland; vooral de snelheid waarmee de insectenfauna zich momenteel noordwaarts uitbreidt is opzienbarend. De laatste jaren zien we steeds meer ‘gevleugelde’ soorten binnenkomen, zoals vlinders, kevers, wespen en vliegen. Maar dat we ook een populatie wandelende takken zouden krijgen, is wel heel uitzonderlijk te noemen. Het gaat om een populatie van de Gallische wandelende tak (Clonopsis gallica). Dit insect komt normaliter voor in het mediterrane gebied en Midden- en West-Frankrijk.
De gestreepte dolfijn in Harlingen liet zich af en toe prachtig springend zien. Foto Herman de Jongh
Tropische dolfijn in Harlingen
Eind mei en begin juni van dit jaar zwom een gestreepte dolfijn (Stenella coeruleoalba) in de haven van Harlingen en directe omgeving. Deze dolfijnsoort komt normaal voor in tropische en gematigde wateren en is dus zeldzaam in Nederland. Omdat het havengebied rond Harlingen geen natuurlijk leefgebied voor deze dolfijnsoort is, werd het dier nauwlettend in de gaten gehouden door medewerkers van SOS Dolfijn. Op 4 juni werd de dolfijn voor het laatst waargenomen ter hoogte van de Afsluitdijk. Eind september volgden waarnemingen van een gestreepte dolfijn in Skagen, het noordelijkste puntje van Denemarken. Op basis van de beschadiging aan het topje van de rugvin en opvallende littekens op de rug achter de rugvin bleek dat het om hetzelfde dier ging als in Harlingen.
Thermiek bel met honderden buizerds boven de Wadden. Foto Ruurd-Jelle van der Leij
Bizar veel buizerds
Duizelingwekkende aantallen buizerds trokken half oktober over ons land en over België. Op heel wat trektelposten werden honderden of nog meer exemplaren genoteerd. In Nederland sneuvelde het nationaal dagrecord van buizerdwaarnemingen: dat werd bijgesteld van 1.075 naar 1.793 in Oelemars bij Losser. In België werd een nieuw dagrecord van 778 bereikt in Averbos. Maar de meest bizarre waarneming gebeurde in het weekend van 17 en 18 oktober in Noord-Holland. Op vrijdagmiddag vlogen ineens honderden vogels noordwaarts over Kennemerland en later boven Alkmaar-Noord. De dag erop verschenen ineens groepen van 500 en meer buizerds boven Texel,met een uurrecord van meer dan duizend vogels, die richting Vlieland overstaken. De aanwezige vogelaars wisten niet wat ze zagen.
De meest bijzondere waarnemingen van 2020
In het december-januari nummer van Roots staat een artikel met nog meer bijzondere waarnemingen in 2020. De verzending is tijdelijk gratis.
Bijzonder in 2020 was ook het grote aantal waargenomen grote vossen (vlinders).
Foto in de header: Herman de Jongh
