DOOR: RENÉ ALBLAS
Het loont de moeite om de natuur niet alleen door je camera te bekijken. (Vincent Munier in de Vogezen)
Wat is er mooier: de echte natuur of een foto daarvan? Een gekke vraag waarop je geneigd bent te antwoorden “natuurlijk de echte natuur!”. Maar is dat wel zo, geldt dat wel voor iedereen?
Er zijn voorbeelden van fotografen (amateur en prof) die zo verknocht zijn aan hun camera, dat ze de natuur eigenlijk vooral door hun lens bekijken. En nadat ze de hele dag hebben lopen knippen, nemen ze ’s avonds de tijd om de natuur wat aandachtiger te bestuderen, maar dan dus wel op hun computerscherm. Vinden zij het beeld belangrijker dan de werkelijkheid?
Nog een voorval dat Bruno meemaakte. Tijdens een lezing in een Italiaans nationaal park toonde Bruno deze foto:
Het publiek bestond voornamelijk uit het bestuur van dit park. Ze waren laaiend enthousiast over het beeld. “ Maar waar is dit gemaakt?”, vroeg er één. Er kwamen diverse opties uit het publiek, de meesten hielden het op de Himalaya, sommigen zagen er Canada in. Bruno kon zijn oren niet geloven. Herkende het parkbestuur haar eigen park niet? De foto toont één van de meest opmerkelijke dalen in het betreffende park!
Deze grappige voorbeelden geven veel stof tot nadenken. Hoe kan het dat beelden soms een hogere status krijgen dan de werkelijkheid? En is dat erg?
Onze hersenen kunnen de kleine platte werkelijkheid van een foto beter aan dan die duizelingwekkende hoeveelheid prikkels van de echte natuur. Dat is waarschijnlijk altijd al zo geweest. En het is natuurlijk prachtig dat natuurfotografen op die manier de natuur ‘hapklaar’ kunnen maken voor een groot publiek. En het is natuurlijk ook prachtig dat echte proffotografen al hun biologische en fotografische kennis in de strijd gooien om ons als publiek de natuur zo mooi en natuurgetrouw mogelijk te laten zien.
Maar er zijn nadelen. Bruno waarschuwt voor fotografen die doorslaan. Als je precies weet hoe het publiek de natuur het liefst gerepresenteerd ziet kun je daar als professioneel fotograaf misbruik van maken. Je kunt leeuwen en tijgers gaan fotograferen in speciaal geprepareerde wildlife-fotografie-parken en op die manier aantrekkelijke ‘natuurfoto’s’ maken. Maar dat is in feite bedrog. En je kunt je helemaal ongans photoshoppen om je foto’s nog vele malen mooier te maken dan de natuurlijke werkelijkheid. Ook bedrog dus.
En ook op amateurniveau zijn er nadelen. Want iemand die de natuur alleen maar door zijn lens of op zijn beeldscherm bekijkt die geniet toch nooit echt van de natuur? Echte natuurbeleving is toch veel meer dan een plat plaatje?
Gek genoeg kom ik in fotobladen en fotohandboeken vaak de tip “vergeet niet te genieten” tegen. Interessant, toch?
Fotograaf Vincent Munier zegt het zo: “ Ik kan dagen op pad zijn in de natuur, zonder ook maar één keer mijn camera uit de rugzak te halen. Natuurlijk heb ik er veel plezier in om het uiteindelijk vast te leggen, maar het gevoel dat ik krijg als ik midden in de natuur ben, is voor mij het aller belangrijkst!”
