Op libellengebied is Overijssel een van de meest soortenrijke provincies van Nederland. Er komen hier 65 van de 71 in Nederland voorkomende soorten voor. Met bijzondere namen als watersnuffel, lantaarntje, groene glazenmaker, paardenbijter en platbuik. Ze staan allemaal beschreven in een prachtige boek Libellen in Overijssel, dat nu tijdelijk voor slechts € 25,- te koop is!
Al in 2005 verscheen een overzicht van de libellen in Overijssel met voorlopige verspreidingskaarten tot 2003. De opmaat voor het enorme boek van 30×30 centimeter dat nu voor ons ligt. Evert Ruiter, hoofdauteur van Libellen van Overijssel: “Een van de redenen dat dit boek niet eerder verscheen, was het feit dat er vrijwel ieder jaar weer een nieuwe libellensoort voor Overijssel werd ontdekt. De kanaaljuffer, sierlijke witsnuitlibel, Kempense heidelibel, oostelijke witsnuitlibel, om er maar een paar te noemen. En die moesten natuurlijk ook in het boek komen. Uiteindelijk hebben we de knoop doorgehakt en zijn we begonnen met schrijven.”
Noordse witsnuitlibel op eenarig wollegras. Foto Alex Huizinga
Ideale factoren
Inmiddels zijn 65 soorten vastgesteld binnen de provinciegrenzen, van uiterst zeldzaam tot zeer algemeen. “En daarmee eindigen we als tweede provincie achter Limburg. De soortenrijkdom is Overijssel is vooral te danken aan de bijzonder grote diversiteit aan waterrijke gebieden,” aldus Ruiter. “Je vindt hier kleine beekjes maar ook grote rivieren, hoogveengebieden, laagveenmoerassen, een scala aan andere waterrijke gebieden zoals kanalen, sloten, vennen, poelen en zandafgravingen. En niet te vergeten de plaatselijke hoogteverschillen, zoals de Sallandse heuvelrug en de stuwwallen in Noordoost-Twente. Zij zorgen voor kwelrijke milieus aan de flanken. Allemaal ideale factoren die garant staan voor een zeer diverse libellenfauna.”
Grote keizerlibel zet haar eitjes af op planten onder de waterspiegel. Foto Alex Huizinga
Toegenomen interesse
Wat ook een belangrijke rol speelt is de toegenomen belangstelling voor het waarnemen van libellen. “Ik weet nog goed dat ik zo’n twintig jaar geleden voor het eerst in het Woldlakebos kwam om er te inventariseren. Ik liep daar helemaal alleen rond, het gebied was nog totaal onontdekt. En ik was toen al aangenaamd verrast door het verrassend grote aantal soorten dat hier te vinden was. Nu vliegen er op een mooie dag werkelijk duizenden libellen, en kom je overal fotografen tegen die deze vliegende juweeltjes vast willen leggen. De interesse voor libellen is in twintig jaar enorm toegenomen. Ook dankzij Waarneming.nl, waar libellenliefhebbers steeds vaker hun waarnemingen en foto’s op zetten. Uiteraard is het Woldlakebos daarom als wandelroute opgenomen in het boek.”
Kritische soorten
Libellen nemen een belangrijke plaats in binnen de waterrijke ecosystemen. De aan- of afwezigheid zegt veel over de kwaliteit van de biotoop en het water waarin ze voorkomen. Die voorkeur wordt dus voor een zeer belangrijk deel bepaald door de larven, zij leven immers in het water. “Sommige soorten gedijen alleen in voedselarm water en verdwijnen wanneer er verzuring of voedselverrijking optreedt. Andere, minder kritische soorten verschijnen dan juist en zijn zo een directe indicatie voor verslechtering van de waterkwaliteit”, legt Ruiter uit. Door industriële lozingen waren de Vecht en de Regge in de vorige eeuw sterk vervuild geraakt. Dankzij waterzuivering en natuurontwikkeling zijn veel kwetsbare soorten als de weidebeekjuffer, blauwe breedscheenjuffer en beekrombout gelukkig weer teruggekeerd. Maar ook gunstige condities rondom het water, zoals beschutting door oevervegetatie, opgaande bomen en struiken worden door libellen gewaardeerd. Dit alles heeft geleid tot de bijzonder rijke libellenstand in Overijssel.
Prachtig boek
Libellen in Overijssel is een prachtige uitgave voor iedere natuurliefhebber die al wandelend de libellen en het landschap wil ontdekken. In deze rijkelijk met briljante foto’s geïllustreerde uitgave worden alle in de ‘tuin van Nederland’ voorkomende libellensoorten voor het voetlicht gebracht en beschreven. Aan de hand van verspreidingskaarten is te zien waar ze voorkomen. En door middel van acht speciale libellenroutes kun je zelf ook wandelend al dat moois vinden. Het boek is zowel voor de beginnende als gevorderde libellenliefhebbers bedoeld.
Libellen in Overijssel, door Evert Ruiter, Gabi Milder-Mulderij, Martijn Bunskoek, Alex Huizinga, Wim Bakker, Paul Knolle. KNNV Uitgeverij, tijdelijk in de aanbieding voor € 25!!
- In het aprilnummer van Roots staat een uitgebreid verhaal over de libellen in Overijssel.
- Altijd al graag een creatieve foto van een libel willen maken? Zo doe je dat…
- Alle foto’s komen uit het boek Libellen in Overijssel en zijn van Alex Huizinga.
