In stadse grachten is het een bekend verschijnsel: meerkoetnesten gemaakt van zwerfvuil. Maar waarom doet deze luidruchtige zwarte watervogel dat, en heeft dat plastic schadelijke effecten voor zijn kroost? Dat zoekt bioloog Auke-Florian Hiemstra van Naturalis nu uit, en daarbij kan hij jouw hulp goed gebruiken.
Broedse meerkoeten
Zo’n 140.000 broedparen van de meerkoet telde Nederland in 2015, zo meldt Sovon.nl. Elk broedseizoen heeft deze watervogel wel twee tot drie legsels van zo’n zes tot 10 eieren. Dat kan ook makkelijk, de eieren komen al na zo’n drie weken uit. Zijn broedseizoen begint in maart dus er zwemmen al volop jonge meerkoetjes rond. En elk daarvan is ter wereld gekomen op een door zijn ouders – vooral door pa meerkoet – gefabriceerd nest.
Een nest van natuurlijk nestmateriaal – in een autoband | Foto Lilian Kossen
Kunstige bouwwerkjes van – veelal plastic – zwerfvuil
Vroeger bouwden aanstaande meerkoet ouders hun nest vooral van natuurlijk materiaal – van takjes, waterplanten en riet. Those days are gone – in de steden al helemaal. Daar is een meerkoet nest een treurige afspiegeling van onze wegwerpmaatschappij. Plastic voert de boventoon in die drijvende bouwwerken, vooral in die van de stadse meerkoet. Rietjes zijn gewild nestmateriaal, tot wel tientallen stuks per nest. Maar de meerkoet gebruikt voor zijn nest schijnbaar alles wat hij zoal tegenkomt, van afzetlint tot sigarettenfolie tot telefoon-oortjes. En anno 2021 uiteraard ook mondkapjes.
Deze meerkoet bouwde zijn nest op een surfplank | Foto Rini Braber
Zwerfvuil als wieg, waarom?
Als je je even verplaatst in een meerkoet is het best logisch, zwerfvuil gebruiken als bouwmateriaal. Dat vuil zwerft niet voor niets al tijden rond; plastic is weersbestendig en sterk. En waarom zou je moeite steken in een duurzaam groen nest, als er genoeg menselijk afval direct voor het grijpen ligt? De vraag is alleen, is al dat plastic niet schadelijk voor het jonge meerkoet grut?
Zo doe je mee aan het onderzoek naar plastic in meerkoetnesten
Bioloog Auke-Florian Hiemstra van Naturalis doet samen met enkele collega’s onderzoek naar meerkoetnesten. Om precies te zijn willen ze van zoveel mogelijk nesten het volgende weten:
- Aantal eieren
- Aantal jongen
- Afval in het nest
- Afval in de buurt van het nest
- Jong of pa/ma meerkoet verstrikt in afval
- Groen in de omgeving
- Locatie van het nest – dat kun je aangeven op de kaart
Plus daarnaast dus heel graag beeldmateriaal van het meerkoetnest. Dit alles kun je heel eenvoudig doorgeven op waarneming.nl. Daarbij geldt: elke waarneming is welkom, dus ook een losse waarneming van een nest dat je tijdens een uitje ziet. Maar heb je een meerkoetnest in je buurt, dan zijn de biologen enorm blij met een wekelijkse update. Ook een goede reden om nog een keer de benen te strekken, nietwaar?
Auke Florian Hiemstra | Foto Alexander Schippers / Naturalis
BRONNEN: NATURALIS.NL | SOVON.NL
BEELDEN: AUKE-FLORIAN HIEMSTRA (HEADER) | LILIAN KOSSEN | RINI BRABER | ALEXANDER SCHIPPERS
Meer lezen en zien
- Op meerkoetnest.nl lees je meer over het onderzoek
- Via Instagram en Twitter deelt Auke-Florian wekelijks een bijzonder meerkoetnest
- In de film ‘De wilde stad’ uit 2018 staat de natuur van Amsterdam centraal. Uiteraard komen daarin ook de meerkoet en zijn bouwwerken aan bod. Roots sprak destijds met producent Ignas van Schaick, je leest het hier
