Nederland en België zijn prima geschikt als leefgebied voor de kroeskoppelikaan, zeggen Nederlandse en Vlaamse onderzoekers na een verkennende studie. Keert de kroeskoppelikaan terug in Nederland? Het zou de kers op de taart van natuurherstel zijn én grote kansen bieden voor natuurbeleving. Leo Linnartz van ARK Natuurontwikkeling legt uit waarom.
Uit archeologische vondsten blijkt dat de kroeskoppelikaan hier tot in de middeleeuwen voorkwam. Waardoor verdween deze soort uit onze streken?
“Zowel door biotoopvernietiging als door de jacht. Kroeskoppelikanen leefden tot in de vijftiende eeuw in Nederland in de mondingen van onze grote rivieren en in de grote meren in het laagveengebied langs de kust. De soort is waarschijnlijk door een combinatie van overbejaging, eierroof en biotoopvernietiging verdwenen als broedvogel. De laatste kroeskoppelikaan is gevonden in een jachtcollectie. Dus eigenlijk zijn we verplicht om onze stinkende best te doen om deze vliegende gigant terug te krijgen in onze inmiddels veel schonere en visrijke wateren. Het zou letterlijk de kers op de taart zijn van het natuurherstel waarmee wij nu al decennia in Nederland bezig zijn.”
Kroeskoppelikanen in een van hun favoriete biotopen in Zuidoost-Europa: Lake Kerkini, Griekenland Foto AdobeStock
Waar haal je de kroeskoppelikanen vandaan?
“Het idee is dat we hiervoor dieren gaan gebruiken uit het fokprogramma uit de Europese dierentuinen. Zo sluit je negatieve effecten op de wilde populaties uit, en voorkom je meteen ook dat de dieren weer terugvliegen naar hun oorspronkelijke broedplek. Bovendien planten ze zich makkelijk voort in dierentuinen en kan je ze eenvoudig verwilderen. Diergaarde Blijdorp in Rotterdam heeft met dat eerste al veel ervaring opgedaan. Kroeskoppelikanen broeden daar al jaren in een kolonie en de dierentuin moet zelfs aan geboortebeperking doen. Samen met andere dierentuinen kunnen zij ieder jaar enkele tientallen jonge pelikanen opleveren.”
Animatie van Jeroen Helmer over de terugkeer van de kroeskoppelikaan in Nederland
Keert de kroeskoppelikaan terug in Nederland?
“Uit de verkennende studie zijn drie kerngebieden naar voren gekomen: het beneden rivierengebied, Flevoland inclusief de Randmeren en het Friese en Overijsselse merengebied. We gaan met terreinbeheerders in die kerngebieden in gesprek en daarna laten we voor een of meer kerngebieden een uitgebreide haalbaarheidsstudie uitvoeren. Uiteindelijk is Nederland voor een soort als de kroeskoppelikaan een klein gebied. Waar je ze ook uitzet, ze zullen het hele land (en daarbuiten) gaan verkennen en zelf de beste broedlocaties uitkiezen. En dan kunnen alle Nederlanders dus kennis maken en deze machtig mooie vogels van dichtbij bewonderen en fotograferen. Ik zie excursies voor me zoals nu al op het Griekse Kerkinimeer, waar deze vogels inmiddels ware trekpleisters voor natuurliefhebbers zijn. Hoe geweldig mooi is dat?”
Meer lezen?
Een uitgebreider verhaal over deze herintroductie en over de kroeskoppelikaan zelf staat in de voorjaarseditie van Roots Vogelmagazine. Te bestellen zonder extra verzendkosten.
Enorme spanwijdte
Met een spanwijdte van maar liefst 350 cm behoort de kroeskoppelikaan tot de top 10 van de grootste vogels ter wereld!
Foto bovenaan: AdobeStock
