In juni en juli loop je de meeste kans op een tekenbeet. En maar liefst 500.000 van de jaarlijkse 1,5 miljoen tekenbeten wordt opgelopen in tuinen. Zelfs als je je gazon kort houdt ben je allerminst veilig voor deze venijnige parasiet, zo blijkt nu.
Tuintekenbeten: jaarlijks 500.000
Zo’n derde van het jaarlijkse aantal tekenbeten wordt opgelopen in de tuin. Dat zijn maar liefst 500.000 beten. In het bos zitten weliswaar veel meer teken, zo’n vier tot tien keer zo veel, maar tuinen worden intensiever gebruikt. Vandaar dus toch de hogere kans op een tekenbeet, aldus nos.nl. En die kans is overal in Nederland aanwezig: vanuit elke gemeente worden tekenbeten in tuinen gemeld. Afgaande op het aantal doorgegeven tuintekenbeten van 2012 tot april 2022 lijkt de kans groter te zijn in bepaalde gemeenten. Op naturetoday.com zie je een volledige ranglijst van gemeenten qua tuintekenbeten. De vijf koplopers:
- Groningen
- Schouwen-Duiveland
- Apeldoorn
- Amsterdam
- Ede
Waarom een Tuintekentelling?
In mei deed Wageningen University een oproep voor tuintekentelteams, om in juni met een tekenvangkit teken in de tuin te vangen. Doel: duidelijk krijgen waar de teken zitten in tuinen – in gras, moestuin of borders? En hoeveel per vierkante meter?
Er volgden 270 aanmeldingen, zo meldt naturetoday.com. Daaruit werden 30 tuinen geselecteerd, verspreid over heel Nederland. Samen zetten de teams 250 gebieden af in de tuinen, en telden met hun kit het aantal teken én de levensfase per gevangen teek. Op de video hieronder zie je de specifieke instructie van bioloog Arnold van Vliet van Wageningen University, en zie je ook de teken in verschillende stadia in beeld.
Tuintekentelling 2022: de resultaten
De 30 teams sleepten hun tekendoek van een halve meter breed in totaal over ruim vier kilometer – over planten, gras en struiken. Na het omdraaien van de doeken bleken die 30 tuinen samen goed voor 350 teken in alle levensstadia: larven, nimfen en volwassen teken. In 70% van de 30 tuinen bleken teken te zitten, aldus van Vliet op naturetoday.com. Wat opmerkelijke bevindingen:
- 27 procent van de tuingedeeltes waar teken werden gevangen betrof kort gemaaid gras. Zelfs gazons die dagelijks gemaaid werden.
- Teken kwamen voor in alle typen begroeiingen. Van volledig bedekte borders tot borders met kale grond tussen de planten. Ook op een terras met lang gras tussen de tegels, op klimop op de bodem, en in een moestuintje. Teken zijn kennelijk niet kieskeurig qua type begroeiing, zo stelt van Vliet.
Dit betrof een eerste, kleinschalig onderzoek dat niet representatief is voor alle tuinen, zo benadrukt van Vliet op volkskrant.nl. Het betrof bijvoorbeeld 30 tuinen waar al eerder een tekenbeet was opgelopen. Dat je ook op een kortgewiekt gazon aanzienlijke kans loopt op een tekenbeet vindt hij echter wel verrassend.
Op tekenbeetziekten.nl lichtte bioloog en tekenexpert Fedor Gassner eerder al toe wanneer de kans op teken in je tuin groter is. Hij specifeert dat als “een schaduwrijke vochtige bodem die vochtig blijft door een dikke laag dode bladeren (‘strooisel’), hoog gras, klimop of kort gras met veel mos. Dat zijn vooral plekken onder bomen, dicht langs en onder struikgewas.” Uit deze tuintekentelling blijkt duidelijk dat teken dus zéker ook op kort gemaaid gras zitten. Volgens Gassner loop je ook meer risico op een tekenbeet in je tuin wanneer je een hond of kat hebt. Of wanneer er in of vlakbij je tuin wilde gewervelde dieren leven zoals muizen, ratten, egels, en eekhoorns – en grond bewonende vogels.
In 70% van de 30 tuinen bleken teken te zitten, óók in kort gemaaid gras | Foto Getty Images
Dit kun je zelf doen tegen tekenbeten
1. Informeer jezelf over de (actuele) tekenactiviteit
Installeer de app van natuursite NatureToday.com op je telefoon. Je ziet dan direct op het beginscherm de landelijke tekenactiviteit. Met een doorklik zie je ook voor heel Nederland de tekenactiviteitverwachting – variërend van ‘minimaal’ tot ‘zeer hoog’. De Teken-alert berekent dagelijks de tekenactiviteit op een schaal van één bij één kilometer. Wil je een nauwkeurige tekenvoorspelling voor jouw buurt, dan heb je een abonnement op Nature Today nodig.
Op de site tekenradar.nl zie je de tekenactiviteit en tekendichtheid op een kaart, voor de afgelopen maand.
2. Bescherm jezelf op voorhand
Je kunt een tekenbeet niet gegarandeerd voorkomen, maar je kunt de kans wel aanzienlijk verkleinen. Door bijvoorbeeld je broekspijpen in je sokken te stoppen wanneer je buiten bent, geen open schoenen te dragen, en een hoed op pet te dragen. Ook het dragen van licht gekleurde kleren is handig: daarop zie je een teek beter.
3. Doe een tekencheck – ook na een verblijf in een tuin
Controleer jezelf niet alleen na een boswandeling op teken, maar zéker ook nadat je een tijd in de tuin hebt gewerkt of gezeten. Doe dat bijvoorbeeld ’s avonds als je je tanden poetst, zo adviseert van Vliet.
4. Heb een tekenverwijderaar in huis
In dit eerdere artikel over de Week van de Teek tippen we verschillende tekenverwijderaars. Ook zie je daar een video van hoe je een teek verwijdert, en lees je alles over de kans op de ziekte van Lyme na een tekenbeet.
BRONNEN O.A.: NATURETODAY.COM | NOS | WAGENINGEN UNIVERSITY
FOTO’S: GETTY IMAGES
Dubbeldikke Roots
Meer kennis opdoen over de natuur? Dat lukt zeker met de dubbeldikke zomereditie van Roots:
- Blauwe ogen in de dierenwereld
- Zomerwandelen op de Strabrechtse Heide
- Schildpadden in Europa
- 5x de grootste meren ter wereld
- Paradijsvogels in prenten
- Natuurommetje in libellenoase het Woldlakebos
- Fascinerende zeesterren
- 5x hotspots vuurlibel
- Pimpernelblauwtje vindt nieuw thuis
- Natuurtrektocht in De Maashorst
- Rendez-vous met reeën
Pak ‘m dus mee uit het winkelschap voor heel wat leesplezier en natuurkennis – of bestel ‘m hier online.
