De schilder Vincent van Gogh heeft een eigen kei gekregen op de Strijbeekse Heide in Noord-Brabant. En dat is niet voor niets. Met een stuk of vijf vennen heeft dit heidegebied beslist iets schilderachtigs. Als extraatje loop je tijdens deze nieuwe Roots-wandeling ook nog langs de aangelegde vijvers van twee nabijgelegen landgoederen.
In elk jaargetijde en bij elk weertype pronken de Strijbeekse Heide en de landgoederen Hondsdonk en Luchtenburg op hun eigen manier met hun vennen, vijvers, vlaktes, bossen en beken. Is het ’s winters mistig of somber weer, dan krijgt het allemaal wat mystieks. Flarden witsel hangen dan bijvoorbeeld boven het Rondven. Een klapekster steekt sinisterzwart af tegen de hemel terwijl hij zijn gespieste prooi oppeuzelt. Een paar halfvergane herfstbladeren drijven in het zwarte water van de Chaamse beek. En loop je door de tunnels van vijf meter hoge rododendrons, dan lijkt het bijna nacht.
Strijbeekse Heide in wintersfeer
Maar bij vrolijk winterweer jubelt alles hier. Mezen, vinkjes, roodborstjes, buizerds: ze juichen. En als er op de Strijbeekse Heide een laag zonnetje strijkt over de gele vlaktes van pijpenstro en donkere plukken struikhei, kun je je zelfs nu nog voorstellen hoe de jonge Vincent van Gogh hier in 1881 enthousiast zijn eerste potloodschetsen maakte. Hoe hij de weerspiegeling van een vliegden in het Langven probeerde te vangen. Het was en is een prachtig plaatje.
Het landschap van de Strijbeekse Heide en de omliggende bospercelen zijn in de loop der eeuwen nogal eens veranderd volgens IVN-gids Fons Hoebink. “De bodem is ontstaan in het pleistoceen, tussen 2,5 miljoen jaar en 11 duizend jaar geleden. Het zijn lagen van zand, leem en klei. Rivieren overspoelden het land, trokken zich terug en lieten sediment van leem en zand achter. De dekzandruggen ontstonden pas toen in de laatste ijstijd de wind zijn eigen spel speelde met de zandkorrels.”
Slingerende beekbossen
Het gebied ligt volgens de IVN-gids aan de noordrand van het Kempisch plateau, dat wat hoger ligt. Het water stroomt in diverse beken naar de Mark. Zoals de Chaamse en de Groote of Roode Beek. “Ja, deze beek heeft inderdaad een dubbele naam. Geen idee waarom.” De beken zijn overigens grotendeels gekanaliseerd in de jaren vijftig, maar op de landgoederen Hondsdonk en Luchtenberg hadden de toenmalige eigenaren daar geen trek in. Daarom meanderen ze daar nog zo mooi door de bossen.
Die bossen zijn trouwens helemaal niet zo oud. Vanaf de Romeinse tijd tot in de middeleeuwen is veel hout gekapt. Daardoor ontstonden er heide- en stuifzandgebieden. Lange tijd zag het er van Turnhout tot het – in 1500 aangelegde – Mastbos bij Breda ongeveer zo uit als nu de Strijbeekse heide. De familie Van der Borch kreeg vanaf 1777 veel grond in bezit en startte met de ontginning. Zo’n zestig jaar later begon deze familie op de landgoederen De Hondsdonk, de Luchtenberg en het nabijgelegen Valkenberg met de aanleg van vijvers en prachtige parkbossen. Nog altijd kun je er prima wandelen.
Meer wandelinspiratie
- In nationaal park Drents Friese Wold wandel je rond een gouden woestijn. Roots zette er een wandelroute uit.
- Soms maken je wandelschoenen tijdens het lopen een piepend en krakend geluid, hoe los je dat op?
- Een overzicht van alle natuurwandelroutes uit Roots (inclusief de natuurommetjes en de routes uit onze wandelgidsen) vind je op onze interactieve wandelkaart.
Tekst: Monique van Klaveren Foto’s: Bob Luijks
