Veel wilde orchideesoorten zoals de moeraswespenorchis hebben last van een te grote hoeveelheid fosfaat in de grond. Onderzoekers van onder andere de universiteiten van Wageningen en Utrecht hebben een grootschalig onderzoek in Europa en Siberië gedaan en kwamen tot de conclusie dat er teveel fosfaat in de grond zit voor allerlei bloemen zoals orchideeën, de zwanebloem, parnassia en de ronde zegge. Deze planten hebben geleerd om te gaan met een fosfaatarme bodem en doen het goed in gebieden met weinig fosfaat zoals duinvalleien en natte graslanden. Als de hoeveelheid fosfaat vervolgens toeneemt leggen deze planten het loodje en worden verdrongen door fosfaatminnende soorten.
De schuld ligt bij de landbouw. De afgelopen decennia is veel landbouwgrond helemaal volgestopt met fosfaat en hoewel de wetgeving is aangescherpt gaan de negatieve effecten hiervan gewoon door omdat fosfaat zich hecht aan bodemdeeltjes en daardoor lang in de grond blijft zitten.
Om de orchidee en andere soorten te behouden is nog strengere wetgeving geboden en zou er in nieuwe landbouwgebieden een absoluut verbod op fosfaat moeten komen. In natuurgebieden waar een te grote hoeveelheid fosfaat is geconstateerd wordt soms gekozen voor de optie om de fosfaatrijke bovenlaag af te graven. In de hoop dat op de fosfaatloze ondergrond de orchideeën weer terugkeren. En vaak met succes!
Foto: een moeraswespenorchis
