Week van de Teek: 17 tot en met 21 april

Ruim 1,5 miljoen keer worden mensen jaarlijks door een teek gebeten. Dat kán behoorlijk nare gevolgen hebben – zoals de ziekte van Lyme. Vandaar de jaarlijkse Week van de Teek, dit jaar van 17 tot en met 21 april.

De Week van de Teek wordt, dit jaar alweer voor de vijftiende keer, georganiseerd door kennisinstituut Stigas, samen met zo’n 20 organisaties in de groene en agrarische sectoren. Het is belangrijk om jezelf te controleren op teken in verband met de risico’s van een tekenbeet, zoals de ziekte van Lyme. Hoe je jezelf systematisch op een beet controleert zie je in deze video.

Tekenspreekuur: 17 tot en met 21 april

Wie voor zijn werk veel in het groen werkt, loopt meer risico op een tekenbeet. Speciaal voor hen organiseert Stigas een Tekenspreekuur. Je kunt die week elke werkdag, van 9.00 tot 10.00 uur, bellen met Mirjam de Groot, deskundige in het voorkomen van tekenbeten én de ziekte van Lyme. Bellen kan zonder afspraak, telefoonnummer: 06 20 09 66 79.

Risico in lente, zomer én herfst

Teken zijn vanaf zo’n 7 á 8 graden actief. De meeste mensen worden gebeten in de periode van maart tot en met oktober, aldus het RIVM. De beestjes zitten overal, maar er zijn niet overal evenveel teken. In 2012 lanceerden de RIVM en Wageningen University and Research tekenradar.nl: een ‘citizen science-netwerk’ voor onderzoek naar en voorlichting over tekenbeten en de ziekte van Lyme. Afgaande op de 80.000 meldingen die tussen 2012 en 2022 werden doorgegeven via die site, is de kans op een tekenbeet het grootst in de provincie Drenthe, gevolgd door Gelderland.

Ben je benieuwd naar de meest actuele stand van zaken qua aantal tekenbeten en waar in Nederland? Check tekenradar.nl.

Tekenbeet-weetjes

• Bijna één op de vijf personen die een tekenbeet meldde via tekenradar.nl had meer dan een tekenbeet tegelijk. Check dus altijd goed je hele lichaam als je één teek vindt.
• Bij volwassenen zat de teek in meer dan de helft van de gevallen op het been; kinderen hadden het vaakst een beet op het hoofd of in de nek. 
• Een derde van alle tekenbeten wordt opgelopen in de tuin. Lees hier enkele tips om teken te weren uit je tuin.
• Vooral kinderen en 50-plussers lopen risico: zij zijn het vaakst buiten.
• Je verkleint de kans op een beet van een teek door bedekkende kleding te dragen. Ook ontdek je eerder een teek op lichte kleding. Op je onbedekte huid kun je een insectenwerend middel met DEET smeren.
• Er zijn meerdere soorten teken: in Nederland betreft het (bijna altijd) de schapenteek.

Help ik heb een teek

Verwijder een teek zo snel mogelijk, en in ieder geval binnen 24 uur. Daarmee verminder je de kans op de ziekte van Lyme enorm. Op de video van het Rode Kruis hieronder zie je hoe je dat doet. Gebruik het liefst een tekenverwijderaar waarbij je de kop van de teek goed kunt vastpakken. Verwijder een teek nooit met alcohol: dan leegt hij zijn maag en is het risico op de ziekte van Lyme hoger.

Ook met de ‘Tekenbeet’ app, ontwikkeld door het RIVM, zie je hoe je een teek verwijdert. De app heeft een handige dagboekfunctie zodat je mogelijke symptomen van de ziekte van Lyme snel kunt ontdekken. Je downloadt de app gratis via de Google Play Store (voor Android toestellen) en via de Apple App Store (voor iPhone/iPad).

De kans op de ziekte van Lyme na een tekenbeet

Je kunt ziek worden van de teek doordat hij ziekteverwekkers bij zich kan dragen: parasieten, bacteriën en virussen. De meest bekende is de Borrelia-bacterie, veroorzaker van de ziekte van Lyme. Zo’n 20 procent van de teken draagt die bacterie bij zich. Pakweg 2 procent van de mensen die door een teek worden gebeten ontwikkelt de ziekte van Lyme: jaarlijks zo’n 27.000 personen.

Op Tekenradar.nl zie je hoe een rode ring of vlek, het eerste verschijnsel van de ziekte van Lyme, eruit kan zien.

De reuzenteek

De reuzenteek (Hyalomma marginatum) leeft oorspronkelijk in het Middellandse Zeegebied en Zuidoost Europa, en kan sporadisch, als larve of nimf, met een trekvogel vanuit die gebieden meereizen. Volwassen reuzenteken komen hier gelukkig nauwelijks voor: het is hier te koud en nat voor ze, dus ze overleven de winter sowieso niet. In 2019 dook hij echter opeens op in onheilspellende krantenberichten. Het RIVM meldde in augustus 2020 in een bericht dat er in Nederland, in de periode 2018-2020, 16 volwassen reuzenteken waren gemeld in Nederland.

Meer lezen

• Wat een vraag: worden wespen aangetrokken door zoete parfum?
• Een krachtig gif, vlijmscherpe tanden, of venijnige parasiet – dieren kunnen een enorm gevaar zijn voor mensen. Welk dier het grootste gevaar vormt ligt er maar net aan hoe je gevaar definieert. Voor deze top tien van gevaarlijkste dieren ter wereld keken we naar het aantal mensen dat jaarlijks sterft na contact met een dier, wereldwijd.

Wat je leest in Roots november:

• November + treevember: aanpoten!
• Successtory: de oehoe
• Herfstwandelen in het spoor van de Hierdense Beek (+ routekaart)
• Natuurommetje bij Zuidlaren
• De mooiste lezersfoto’s van eekhoorns
• Film ‘Het wilde België’: in gesprek met de maker
• 11x pretty in pink, van zoutmeer tot roze dolfijn

En nog veel meer. Bestel deze Roots snel – binnen Nederland betaal je geen verzendkosten.

Foto bovenaan: Pixabay