Roots beantwoordt maandelijks natuurvragen van lezers. Bijvoorbeeld deze: kan een tonderzwam zichzelf draaien op een boomstam? Paddenstoelenkenner Jan Meijvogel zocht het uit voor Roots.
Tonderzwammen op de Veluwe op Planken Wambuis. Foto: Daniël Mulder
Ook paddenstoelen moeten voor nageslacht zorgen. Dit kan bij deze echte tonderzwam alleen als de hoed horizontaal staat. De buisjes in de hoed staan dan verticaal en dit stelt de sporen in staat om naar beneden te vallen zonder tegen de wand aan te kleven. Als de boom is omgevallen, komen deze buisjes horizontaal te liggen, dus hebben ze verder geen nut meer.
Omdat de zwam zichzelf niet kan keren zal hij, mits er nog genoeg voedingsstoffen in de boomstam aanwezig zijn, nieuwe hoedjes maken die dan weer horizontaal op de liggende stam komen te staan. Het komt zelfs voor dat er op de oude zwam nieuwe hoedjes ontstaan, die hem dan een leuke vorm kunnen geven. Voor de meeste paddenstoelen is deze hoedstand van levensbelang. Plaatjeszwammen kunnen daarentegen, mits ze niet helemaal op hun kop komen te liggen, hun sporen nog wel kwijt.
Foto: Chantal van Wees
Tondelzwam of tonderzwam?
De echte tonderzwam heet in de volksmond tondelzwam omdat de gedroogde zwam vroeger werd gebruikt als tondel (licht ontvlambaar materiaal voor het maken van vuur). De tondel werd samen met slagmateriaal (vuursteen en marcasiet) in een tondeldoos meegenomen. De zwam groeit op zieke en dode bomen en is een langzame groeier. Een exemplaar met een diameter van 20 centimeter kan tientallen jaren oud zijn.
Meer weetjes over paddenstoelen
- Enig idee hoe de vliegenzwam aan zijn naam komt?
- En Roots-redacteur René Alblas ontdekt de buitenaardse inktviszwam.
- Wist je dat tonderzwammen barsten van het dierenleven?
Foto header: Jan Meijvogel
