Het is alweer een paar jaar geleden dat er notenkrakers zijn gezien in Nederland. Een karakteristieke chocolade bruine vogel met witte vlekken. Voor alle vogelaars een droomsoort. En die kunnen nu hun hart ophalen, want sinds een paar dagen zit er een notenkraker in Wageningen.
De naam notenkraker zegt het al: ze eten vooral calorierijke hazelnoten en zaden van de alpenden (arven), maar ook beukennoten worden gekraakt. De harde schalen van de noten worden moeiteloos ontmanteld met behulp van hun zeer stevige dolksnavel. Vaak door ze eerst even goed vast klem te zetten in een spleet van een boomstronk. Behalve noten en dennenzaden leven notenkrakers vooral ’s zomers ook van bessen en insecten. Heel soms pakken ze een muis. Om de winter te overleven verstoppen ze net als gaaien in het najaar grote voedselvoorraden in de grond en onder afgevallen bladeren of mos. En die vinden dan later terug. Notenkrakers hebben een waanzinnig goed geheugen (hippocampus), dat zich zelfs nog doorontwikkeld naar mate ze ouder worden.
Notenkrakers zijn chocolade bruin met witte vlekken. Foto Waarneming.nl
Honkvast
Een notenkraker is een standvogel, vooral in het westen van hun verspreidingsgebied. Deze vogels broeden van Zuid-Scandinavië tot in Rusland, maar ook in Oost- en Midden-Europa. In sommige jaren worden er ineens meer notenkrakers gezien. Vogelaars spreken dan van een invasie. De grootste en bekendste invasie vond plaats in 1968-1969. Er heeft toen ook voor het eerst een paartje notenkraker gebroed in Nederland, bij Udenhout in Noord-Brabant. Misschien vond later ook in 1978 een broedgeval plaats, in Drenthe, maar dat is nooit 100% bevestigd. In totaal zijn er vanaf 1900 9 invasies geweest, de laatste in 1991. De meest nabije broedgebieden liggen in de Ardennen (België) en Eifel (Duitsland). En hoewel notenkrakers voor broeden en hun voedsel sterk gebonden zijn aan dennen, duiken ze tijdens invasies op de meest onwaarschijnlijke plekken op. Ook in parken en tuinen. Als er maar een hazelaar staat. Deze vogels zijn later ook in Brittanië, België en zelfs in Portugal en Noord-Afrika gezien.
Notenkrakers zijn vaak opvallend tam omdat ze geen mensen gewend zijn. Foto Waarneming.nl
Notenkraker in Wageningen
Maar dit soort invasies worden steeds zeldzamer. En losse exemplaren worden ook steeds minder vaak gezien. Waarschijnlijk door de zachtere winters in onze contreien. Daarom is het ook zo bijzonder dat er weer eens een notenkraker is opgedoken in Nederland. En het leuke is, dat deze vogels vaak heel tam zijn, omdat ze geen of weinig mensen gewend zijn. Hopelijk blijft hij nog even hangen zodat meer vogelaars van deze bijzondere vogel kunnen genieten.
In het februari nummer van Roots verschijnt een uitgebreider artikel over de notenkraker (verschijningsdatum 17 januari).
Check de site of de notenkraker nog is gezien.
Meer informatie over deze vogel vind je hier.
