2019 is uitgeroepen tot Jaar van de wulp. Niet zonder reden, want de wulpenstand is tussen 1990 en 2015 met ongeveer 40 procent afgenomen. Het aantal broedparen wordt nu geschat op zo’n 4.300. Omdat er minder wulpen zijn, wordt het dus steeds lastiger om bijvoorbeeld grote groepen wulpen te zien die naar voedsel zoeken. En waar kun je nog luisteren naar een jodelende wulp die met trillende vleugels een baltsvlucht maakt op een vroege voorjaarsochtend? Roots zet 5 hotspots op een rij.
1 De Schorren op Texel
Op Texel strijken vooral aan de noordoostkant veel overwinteraars neer, want daar heb je uitgestrekte kwelders met veel voedsel en binnendijks een beschut ondiep watergebiedje. In de winter schuilen er bij hoogwater soms zo’n 5.000 tot 6.000 wulpen.
Waar? Parkeer bij Hotel en bungalowpark Prins Hendrik en wandel langs Utopia naar de kwelder van De Schorren. Dat is 1,5 km heen en 1,5 km terug.
Ook te zien: zo’n 7.000 à 8.000 rotganzen.
2 De Putten bij Petten
Ooit werd bij de Hondsbossche Zeewering de grond afgegraven om deze dijk te verstevigen. Dat leverde een mooi natuurgebied met een plas op. Het water van de plas is brak, doordat er water onder de dijk doorsijpelt. Natuurmonumenten heeft er schelpeneilanden aangelegd en die zijn ideaal als slaapplaats voor wulpen, want vossen kunnen er niet bij komen. De wulpen zoeken naar regenwormen in de polder. Hier zie je minder wulpen dan op Texel, maar nog altijd zo’n 400 tot 500 in de winter.
Waar? Met fiets, bus of auto naar de Hondsbossche Zeewering (tegenwoordig vanwege de zandsuppletie ook Hondsbossche Duinen genoemd). Vanaf deze dijk heb je goed zicht op het gebied.
Ook te zien: in de Hargemer- en Pettemerpolder achter de Putten overwinteren enkele tientallen zeer zeldzame dwergganzen die uit Zweden komen.
3 Prunjepolder op Schouwen-Duiveland
De wulpen zoeken voor het opvetten de zandplaten in de Oosterschelde op en rusten in de Prunjepolder in Zeeland. Soms zitten ze met een groep in de graskant naast de weg te prikken naar regenwormen. Dit gebied is erg veilig voor wulpen, omdat er op Schouwen-Duiveland geen vossen leven. Verder is het gebied waterrijk en biedt het genoeg slaapplekken.
Waar? Uitkijkpunt Turegluren aan de Slikweg.
Ook te zien: lepelaars en bergeenden die bij zachte winters in de Prunjepolder blijven hangen, bruinvissen en zeehonden vanaf het havenhoofd bij Zierikzee.
Wulp. Foto: iStock
4 Vossemeer en Ketelmeer achter Kampen
Door een voedselrijk achterland, slikplaten om te rusten en voedsel ter plaatse hoort dit gebied bij de top 4 qua wulpen. In de meren liggen lagunes en een soort atollen. Ze lopen vol en na het zakken van het water blijven er waterdiertjes achter. Het mooiste moment is tegen de schemering, wanneer grote groepen wulpen terugvliegen uit de polder. In het donker hoor je ze nog steeds. Eerst foerageren ze nog wat en dan gaan ze slapen.
Waar? Fietsrondje: Roggebotsluis – Vossemeerdijk – Ketelbrug – langs Ketelmeer – Rampsolbrug –Jan Naptoren – Rechterenseveld – Roggebotsluis.
Ook te zien: zeearenden, krakeenden, kuifeenden, kievieten, goudplevieren.
5 Lauwersmeer en het Friese/Groningse wad
Langs de waddendijk in Noord-Nederland voelt de wulp zich erg thuis, omdat hij dan zowel grasland als schorren en slikken bij de hand heeft. Bij Ezumakeeg zijn ze vaak te zien. Ze klonteren in het Lauwersmeer samen als het donker wordt vanwege de veiligheid. Dan staan ze graag in ondiep water van een centimeter of tien zodat er geen vossen bij kunnen. Ook voor de slechtvalk en havik moeten ze oppassen en dat is bij het Lauwersmeer nog weleens lastig voor ze.
Waar? Sylkajût (vogelkijkhut) Ezumakeeg en op meerder plaatsen langs de Waddendijk (leuke plek: op de pier bij Holwerd).
Ook te zien: duizenden ganzen, waaronder de zeldzame roodhalsgans uit Oost-Europa.
Luister naar het geluid van een jodelende wulp.
Paspoort wulp
Naam: Numenius arquata.
Kenmerken: verenkleed met kleine grijsbruine streepjes en een lange gebogen snavel. De snavel van de wulp wijst naar zijn gulp, luidt het bekende rijmpje.
Grootte: 50 tot 60 cm. Grootste steltloper van West-Europa.
Geluid: roep kenmerkend ‘koer-lie’. Jodelende roep: langgerekte melancholische triller, die varieert in toonhoogte. Vooral in baltstijd goed te horen.
Voedsel: garnalen, schelpdieren, krabbetjes en regenwormen.
Verspreiding: overwinteraars houden ’s winters het meest van de Wadden en de natte gebieden aan de kust, je ziet ze ook wel in uiterwaarden. Broedende wulpen vind je aan de kust in duingebieden en op zand- en veengrond in het midden, zuiden en oosten van Nederland.
Foto header: Lennard Kazen
