Met een beetje geluk zie je vandaag een grote vos vliegen, of is het nu een kleine vos? Roots-redacteur Daniël Mulder heeft een fantasievol ezelsbruggetje om beide vlinders uit elkaar te houden. Het heeft te maken met de atoombom, blogt hij.
Dit is overduidelijk een grote, of nee kleine vos. Nee, toch een grote vos of is het …? Foto: Ellen de Boer
‘De herinnering is als een hond, die gaat liggen waar hij wil’, noteerde Cees Nooteboom eens. Er zijn zinnen, zoals deze, die ik één keer lees en daarna nooit meer vergeet. Helaas is dat niet met alles zo. Planten zijn mijn blinde vlek. Veel soorten moet ik jaarlijks weer opzoeken in de flora. O ja, denk ik dan als ik de naam weer lees. Je zou het ook plantenalzheimer kunnen noemen.
Inmiddels weet ik waarom ik dingen wel of niet onthoud: het hangt van de zin af waarin de informatie staat. Een droge zin zonder fantasie is als een waterdruppel die wegkruipt in het zand: voor altijd zoek in mijn geheugen. Maar een zin die bontgekleurd is als een vlindervleugel fladdert jarenlang ongeschonden rond in het hoofd.
Gaap, dit klinkt als de Belastingdienst
Lang heb ik lopen stoeien met het onderscheid tussen een kleine en een grote vos. In de Veldgids dagvlinders staat bij grote vos dit: ‘De bovenkant van de voorvleugel is oranjebruin zonder blauwe maanvlekken langs de achterrand. De kleine vos onderscheidt zich door deze blauwe maanvlekken. Behalve de vlekken aan de voorrand heeft de voorvleugel in het midden vier zwarte vlekken. De kleine vos heeft er maar drie.’ Dit soort regels verschillen weinig van de zinnen die de Belastingdienst produceert.
Hoe onthoud je welke vlinder drie of vier vlekken heeft en welke wel of geen blauwe maanvlekken? Soms kun je zaken makkelijker én leuker maken. Een fantasievol ezelsbruggetje is dan onmisbaar.
Foto: Kars Veling / Vlinderstichting
Wanneer je voortaan een kleine of grote vos ziet (dat weet je op dat moment dus niet) denk dan aan het symbool voor radioactiviteit: één zwarte stip met daaromheen drie zwarte ‘blaadjes’. Tel vervolgens het aantal zwarte vlekken (die in het midden zitten) op de voorvleugel van de kleine of grote vos. Je telt er drie of vier. Wanneer je er vier telt, kijk dan goed. Die vier vlekken lijken wel een beetje op het atoomlogo. Inderdaad: de grote vos vliegt rond met het symbool voor radioactiviteit op zijn vleugels.
Toch dubbelcheck ik het altijd met deze vervolgvraag: denk nu weer aan het symbool en daarna aan de atoombom. Vraag je vervolgens af: is de impact van een atoombom die valt groot of klein? Alleen sluwe vossen zoals Vladimir Poetin en Donald Trump zullen zal klein antwoorden, de rest van de wereld zegt: groot. Grote impact=grote vos. Hoera, je hebt een vlinder herkent, behalve wanneer je Poetin of Trump heet.
PS: de Oostelijke vos meldt zich af en toe ook in Nederland. Wie alle verschillen uit het hoofd wil leren, check hier de site van de Vlinderstichting.
