Reptielen die leven in Nederland. Dat klinkt vreemd. Toch komt de muurhagedis van nature voor in het centrum van Maastricht.

Muurhagedissen komen in Nederland alleen nog voor op enkele oude vestingwerken in het centrum van Maastricht. Dat is de uiterste noordwestelijke grens van hun verspreidingsgebied. Eind vorige eeuw ging het vrij slecht met de muurhagedis, maar door beschermingsmaatregelen gaat het nu beter. Er leven nu naar schatting zo’n 1000 exemplaren van deze meest zeldzame reptielensoort in de stad.

Muurhagedis, foto: Luce Vriens

Veel mensen kennen de muurhagedis vooral van vakanties in zuidelijke landen. In Frankrijk, de Alpen, Oost Europa en rond de Middellandse zee kun je het dier overal aantreffen. Bij voorkeur op rotsen en oude muurtjes op zuidhellingen. Ze zijn niet erg schuw en kunnen daarom prima tussen de mensen leven.

Koudbloedig

De muurhagedis is koudbloedig. Hij moet dus regelmatig een zonnebad nemen om op te warmen. Hierdoor krijgt de hagedis energie en wordt veel sneller. De muurhagedis is een van de vele hagedissen die daarnaast  gebruikmaakt van door de zon opgewarmde objecten zoals stenen, muren, rotsformaties en andere oppervlakken. Zo warmt het dier dus aan twee kanten tegelijk op. Daardoor kan de soort van vroeg in het voorjaar tot laat in het najaar actief zijn. De winterperiode brengen deze dieren veilig in hun holletje tussen de stenen door. Maar op een mooie herfstdag steken ze graag nog hun kopje naar buiten om even te genieten van het zonnetje.

De vrouwtjes leggen in het vroege voorjaar hun eieren, de kleintjes zijn in juli vaak al waar te nemen.

Muurhagedissen in België

In België zijn ze te vinden op enkele plaatsen in Wallonië. Met name in de Maasvallei kun je het diertje vinden op de zuidhellingen. Er is geen verbinding of uitwisseling tussen deze Waalse hagedissen en de Maastrichtse. Door de stijgende temperaturen breidt de muurhagedis zich ook in Vlaanderen uit. Hier moeten de dieren zich zien te redden in kunstmatige leefgebieden zoals havenmuren en fabrieksterreinen.

Muurhagedissen zijn niet bang voor mensen, ze laten zich dus vrij eenvoudig fotografen. Lees hier hoe je dat het beste aan kunt pakken.

Wist je dat er ook een hagedis-achtige in de top 10 van oudste dieren staat? Check het lijstje hier.

Foto bovenaan: Marga Thomassen