De populatie van wisenten in Europa neemt weer gestaag toe. Dat geldt ook voor de vijf kuddes in Nederland, die een bescheiden maar belangrijke rol spelen bij de comeback van de soort. Roots nam polshoogte bij een kudde in Zeeland.
Geroutineerd stapt Leo Linnartz, wisenten-expert van ARK Natuurontwikkeling, over het smeltende ijs in de kreekjes van de Slikken van de Heen in Zeeland. Het is de week tussen de sneeuw en de verwachte lenteachtige temperaturen in februari. Uit de modder steekt hier en daar al een paardenbloem of madeliefje omhoog, de adelaarsvarens zijn bruine waaiers in het landschap. Ooit was dit een getijdengebied van schorren en zandplaten, maar sinds de voltooiing van de Philipsdam in de Oosterschelde in 1987 is het een (relatief) droog gebied met halfopen bos. Halfopen, want vrijwel vanaf dag één liepen hier grote grazers rond. “Konikpaarden, rode geuzen – dat zijn runderen – en sinds een jaar ook wisenten. De wisentenkudde telt nu 14 dieren”, zegt Linnartz. Naar die kudde zijn we op zoek.
De kudde in Zeeland | Foto Leo Linnartz, Ark Natuurontwikkeling
Betere tijden voor de wisent in Europa: 47 kuddes
Het gaat relatief goed met de wisent, het grootste landdier van Europa. Er zijn weer rond de 7.000 stuks: de meeste vrij lopend of in omheinde natuurgebieden. Reden voor IUCN om het dier bij de Rode Lijst-update van eind 2020 op te waarderen van de categorie ‘kwetsbaar’ naar ‘bijna bedreigd’. “Niet slecht voor een soort die begin 20e eeuw in het wild was uitgeroeid en alleen nog in gevangenschap leefde”, zegt Linnartz. Na decennia aan fokprogramma’s, beschermingsmaatregelen en herintroducties zijn er nu weer vrij levende kuddes in onder meer Duitsland, Polen, Roemenië en Rusland, 47 in totaal. “Soms vreten de dieren een akker kaal, maar er zijn goede compensatieregelingen voor de schade.”
Stieren op het (Zeeuwse) pad
In Nederland leven zo’n 70 wisenten – verspreid over 5 gebieden, waaronder dus die in Zeeland. De kudde in Zeeland weet zich goed uit het zicht te houden. We zien mest, sporen in de modder en ‘geschilde’ bomen, vak kundig van hun bast ontdaan. Ook spotten we typische bosvogels, zoals de grote bonte specht, de gaai en twee houtsnippen die er dwarrelend vandoor gaan; maar we horen ook wulpen roepen en zien zilver reigers voorbijvliegen, een herinnering dat we toch echt vlak bij het zilte gebied van het nationale park Oosterschelde zijn. Dan zien we ze. Niet de kudde, maar twee stieren.
Benieuwd hoe het verder ging? Je leest het in Roots april. Daarin lees je ook in welke andere vier gebieden de wisent leeft – en waarom dit grootste landdier van Europa zo’n magische grazer is. Plus:
- Lentewandelen: Limburgs beekland & wild Lauwersmeer
- Aaibare exoten: de chipmunks van Tilburg
- Slimme slakken
- Vormfotografie: spiralen in de natuur
- Vliegende juweeltjes: libellen in Overijssel
- Extra: wandelgids met 6 routes
Je vindt Roots vanaf vandaag in de winkel, en uiteraard ook in onze webshop en betaalt tot en met 20 april geen verzendkosten.
CREDITS: TEKST PAUL Q DE VRIES | BEELDEN LEO LINNARTZ, ARK NATUURONTWIKKELING
Meer lezen en zien
- Bekijk hier ook verschillende filmpjes van wisenten
- In Natuurpark Lelystad kun je door het leefgebied wandelen van de wisent en het przewalskipaard. Roots ging er in 2018 kijken, ook omdat er een jong wisentje was geboren.
- Ook de oeros verdween – meer dan duizend jaar geleden – uit Nederland. Maar in Brabant kun je ze gewoon weer zien grazen. Klaar om weer hun plek in de natuur in te nemen. Lees hier meer over de koe waar alles mee begon.
