Wie kent de torenvalk niet? Het is dé roofvogel die je geregeld langs de kant van de weg ziet ‘bidden’. Ofwel stil in de wind hangt, op zoek naar een prooi. Helaas gaat het ronduit slecht met deze muizeneter. Daarom hebben Vogelbescherming en Sovon Vogelonderzoek Nederland 2025 uitgekozen tot Jaar van de torenvalk.
In Nederland was de torenvalk lange tijd de talrijkste broedende roofvogel. Tegenwoordig is die plek ingenomen door de buizerd. Door gebruik van landbouwgif daalden de landelijke aantallen van de torenvalk rond 1960. Na een verbod op dat landbouwgif leefde deze roofvogel weer even op. Helaas gaat hij sinds ongeveer 1990 opnieuw achteruit, met kleine oplevingen tijdens veldmuisrijke jaren. Tegenwoordig is nog maar een kwart over van de aantallen van halverwege vorige eeuw. Steeds intensiever grondgebruik maakt grote delen van het boerenland ongeschikt voor ze.
Muizenschaarste
Torenvalken zijn muizeneters die het vooral van de veldmuis moeten hebben. Als het aanbod van deze muizen schaars is, stappen ze noodgedwongen over op andere prooien of zoeken ze hun voedsel op andere plekken. Daarom zijn ze vaak langs wegen te zien. Mogelijk bevinden zich daar veel muizen of zijn ze daar makkelijker te grijpen. Maar zo lopen deze vogels lopen ook meer risico op aanrijdingen.
Om een beeld te krijgen van hun verspreiding langs wegen organiseren Vogelbescherming en Sovon dit jaar de telling: Waar bidt de torenvalk?. Aansluitend willen ze ook graag weten wat deze vogel eet als er weinig veldmuizen beschikbaar zijn. Analyse van camerabeelden van Beleef de Lente en nestcamera’s van particulieren kan hier inzicht in geven.
Nestkasten plaatsen
Leden van Vogelbescherming gaven eerder gul voor de torenvalk. Daardoor kunnen nu op kansrijke plekken het leefgebied van deze roofvogel worden verbeterd: door nestkasten te plaatsen, maar ook door het voedselaanbod te verbeteren via het aanleggen van takkenrillen en muizenruiters. Daarnaast streeft Vogelbescherming naar het behouden en verbeteren van bestaande houtwallen en andere landschapsstructuren. Onderzoek tijdens het Jaar van de torenvalk naar de landelijke dekking, bezetting van nestkasten en het broedsucces, kunnen meer informatie opleveren om de torenvalk te helpen.
Doe mee aan het Jaar van de torenvalk
- Iedereen kan meedoen aan het onderzoek in het Jaar van de torenvalk. Begin 2025 starten de activiteiten.
- In sommige jaren brengen torenvalken gelukkig wel veel jongen groot, zoals in 2023.
Foto bovenaan: iStock
