Prachtig rood kleuren de kwelders en schorren in september en oktober. Dat komt door zeekraal, een vetachtig plantje dat de leuke eigenschap heeft om zich in herfstkleur te tooien. Zodra het eb is, kun je er tijdens een wandeling van genieten.
1 Mokbaai, Schorren en Slufter op Texel
Gelukkig gaat het op de Wadden heel goed met het zeekraal, ook op Texel. Dat komt doordat het water steeds schoner is geworden de afgelopen decennia. Daarnaast heeft zeekraal geen last van bijvoorbeeld onkruid of andere planten, want het groeit op een unieke plek waar andere planten niet kunnen overleven.
Waar precies: Mokbaai (tot aan het bordje), in de Slufter en op de Schorren.
Ook te zien: lepelaars, scholeksters, kluten, strandlopers en roofvogels zoals kiekendieven.
2 Kwelder bij de jachthaven – Schiermonnikoog
De natuur mag volledig zijn gang gaan op het wad van Schiermonnikoog. Dynamisch kustbeheer heet dat. Zolang de zee niet te dichtbij komt, is er niks aan de hand. Dat betekent wel dat de kwelder mag vergrassen, sterker nog, dat helpt juist als natuurlijke bescherming tegen het water. Ondanks de vergrassing is er nog voldoende zeekraal om van te genieten. Tip: ga vooral bij een lage zon laat op de middag kijken. Dan is de gloed van het rode zeekraal en de paarse zeeaster op zijn mooist.
Waar precies: rechts naast de jachthaven van Schiermonnikoog. Er loopt een pad, maar vrij rondlopen mag ook.
Ook te zien: wadvogels en vanaf oktober trekvogels.
De meeste planten gaan dood van zout, maar zeekraal kan juist niet zonder. Het zout bestaat uit meerdere soorten zout-ionen en mineralen. Belangrijke voedingsstoffen voor zeekraal. Ze hebben dan ook een manier gevonden om het zout op te nemen, namelijk in de holle ruimtes (vacuoles) in de celwanden van de binnenste laag van hun schors. De plantendelen boven water nemen overigens meer zout op dan de wortels. Foto: Gonny Dirkmaat
3 Holwerd – Friesland
Dankzij het struinpad en de vogelkijkhut is dit een ideale plek in Friesland om zeekraal te bewonderen. Op de eerste plaats groeit het hier in overvloed en op de tweede plaats kun je op de vaste wal van Friesland nergens zo dicht bij het wad komen als hier. Bovendien heeft het zeekraal zich als pioniersplantje heel dicht bij het nieuwe looppad gevestigd nadat de grond van de kwelder was afgeplagd. Dus je kunt op je hurken gaan zitten en toch droge voeten houden terwijl je naar het zeekraal kijkt. In totaal is het kweldergebied bij Holwerd zo’n 500 hectare, met nog wat uitloop naar het natte wad.
Waar precies: ten oosten van de weg naar de veerboot. Halverwege de Grandyk (Holwerd) kun je aan de westzijde parkeren en dan is het 400 meter lopen.
Ook te zien: diverse wadvogelsoorten, bergeenden, trekvogels (vanaf oktober) en prachtige vergezichten.
4 De Prunje – Schouwen Duiveland
Het relatief nieuwe natuurgebied De Prunje ontstond zo’n 25 jaar geleden op de tekentafel als onderdeel van het Plan Tureluur. Sindsdien is het uitgegroeid tot een bijzonder binnendijks brak watergebied in Zeeland. Door natuurlijk kwelwater blijft het ook zilt. Zeekraal heeft daar veel profijt van en groeit hier goed. In het najaar ziet het daarom prachtig rood.
Waar precies: er starten wandelroutes vanaf de Inlaagweg, Serooskerke.
Ook te zien: lepelaars, kluten, tureluurs, grutto’s, visdieven en vanaf oktober zo’n 150.000 trekvogels.
In de zomer is zeekraal donkergroen. Foto: Laurence Delderfield
5 Schorren en slikken van St. Annaland – Tholen
Door de Oosterscheldekering zijn er weinig schorren en slikken meer in de Oosterschelde. Ze kalven snel af doordat de kracht van het water is afgenomen. Maar hier zijn ze dus nog wel en daarom is dit een erg leuke buitendijkse zeekraallocatie, waar bij eb krabbetjes en visjes in de geulen achterblijven.
Waar precies: parkeren aan het eind van de Sluispolderweg, Oud-Vossemeer of fietsen over de zeedijk (uitzicht op de Krabbenkreek).
Ook te zien: lepelaars, steltlopers, wulpen, rosse grutto’s, bontbekplevieren, zwarte ruiters, groenpootruiters, zilverplevieren, strandplevieren, tureluurs, pijlstaarten.
6 Verdronken Land van Saeftinghe – Westerschelde
Zonder bange Antwerpenaren was er misschien nooit zoveel zeekraal als nu geweest. Ooit was de zuidoosthoek van de Westerschelde ingepolderd, maar stormvloeden overspoelden het land een aantal malen. Echter, de doodsteek voor Saeftinghe – en de omliggende polders – was de inundatie in 1584. De Antwerpenaren zetten het gebied onder water om de Spanjaarden tegen te houden, wat overigens niet hielp. Diverse stukken werden opnieuw drooggelegd, behalve deze 3600 hectare en dat is nu een uitgestrekt oerlandschap waar je heel veel zeekraal tegenkomt.
Waar precies: vanaf het bezoekerscentrum (Emmaweg 4 in Nieuw-Namen) lopen twee vlonderpaden (gesloten bij springtij).
Ook te zien: bruine kiekendieven, lepelaars, baardmannetjes, tureluurs en trekvogels.
Ook Vlieland biedt herfsttinten… Foto: Bendiks Westerink
Paspoort van de zeekraal
Soorten: in de Benelux komen maar drie soorten zeekraal voor: kortarig (Salicornia europaea), langarig (Salicornia procumbens) en eenbloemig (Salicornia pusilla). Wereldwijd bestaan er nog minimaal vijf soorten.
Verschijningsvorm en levenscyclus: zeekraal ziet eruit als een vetplantje met stengeltjes die zich vertakken. Vanaf juli begint het zeekraal te bloeien maar dat is niet heel duidelijk te zien, want de bloemetjes zijn piepklein en zien eruit als knopjes. De uiteinden van de steeltjes kleuren steeds meer rood en verhouten. In september en oktober is de kleur meestal op zijn mooist. Als de steeltjes volledig zijn verhout, vallen ze uit elkaar en verspreiden de zaden zich. Om vervolgens te ontkiemen heeft zeekraal een regenbui (zoet water dus) nodig. Zeekraal is eenjarig.
Natuurlijke vindplaats: kwelders en schorren die onderlopen en droogvallen, vandaar dat zeekraal veel voorkomt op de Wadden en Zeeland. Hier vind je een overzicht.
Misschien vind je dit ook interessant?
In de vorige eeuw was de blauwe zeedistel, een blauwgroene plant die vooral langs de kust groeit, een zeldzame verschijning. Vanwege zijn aparte uiterlijk werd hij vaak geplukt, gedroogd en als souvenir bewaard. Sinds 1991 geniet deze plant een beschermde status en nu kun je deze bijzondere zeedistel op steeds meer plekken op stuivend zand tegenkomen. Lees verder.
Tekst: Monique van Klaveren
