Is de groeiende populatie aalscholvers een gevaar voor de visstanden? Die discussie laait regelmatig op. Nee, zeggen vogelkenners: de aalscholver eet vooral kleine vissen die mensen niet eten. En bovendien groeit de populatie niet harder dan dat er voedsel voor hen is. Ja, zeggen zoetwatervissers: er zijn er veel te veel, ze eten te veel vis en we mogen ze niet bestrijden. In ons novembernummer van 2022 gaan we uitgebreid op de kwestie aalscholvers in. Hier vast een voorproefje.
Waarom is deze discussie weer opgelaaid?
In de visserijcommissie van het Europarlement heeft een meerderheid zich onlangs uitgesproken voor het opstellen van een Europees beheersplan voor de aalscholver. Er moeten volgens de parlementariërs maatregelen genomen worden waarmee aalscholvers bestreden kunnen worden en hun populatie kan worden teruggedrongen. Dit moet op Europees niveau gebeuren, want de vogels houden zich niet aan grenzen. Het is dus zinloos om ze op de ene plek te verjagen, want ze duiken elders weer op.
Maar hoeveel schade veroorzaken aalscholvers dan?
“In Nederland bestaat dit probleem niet”, zegt Marc Scheurkogel van Vogelbescherming Nederland. “Uit onderzoek naar de maaginhoud van aalscholvers rond het IJsselmeer blijkt dat hun voedsel voor 70 procent uit pos bestaat, een kleine vis die niet voor consumptie wordt gevangen.” Ook van de kant van de sportvisserij in Nederland wordt dit bevestigd. “Doorgaans is de aalscholver geen concurrent van de sportvisser”, zegt Fred Bloot, adjunct-directeur van Sportvisserij Nederland.
“Her en der komt het weleens voor dat een vereniging een visvijver heeft waar aalscholvers op afkomen en de boel dreigen leeg te eten. Maar ik adviseer die mensen altijd om zo’n vijver beter in te richten, door te zorgen voor plekjes waar de vis zich kan verschuilen. Zo werkt het in de natuur ook. We hebben de wateren en rivieren in Nederland allemaal gecultiveerd, rechtgetrokken, de begroeiïng verwijderd, enzovoorts. Daar is niets natuurlijks meer aan, en daarmee maak je het voor viseters als de aalscholver, maar bijvoorbeeld ook de otter, wel heel erg makkelijk. Maar ik zeg altijd: er wordt voor de sportvisserij in Nederland geen enkel ander dier bejaagd of doodgeschoten en dat moet ook zo blijven.”
Maar heeft de professionele zoet watervisserij er dan geen last van?
“Van vissers uit de IJsselmeerregio krijg ik zorgelijke signalen over de visstand”, zegt Annie Schreijer-Pierik, Europarlementariër voor het CDA, en een van de bepleiters van een Europees beheersplan voor aalscholvers. Maar volgens Fred Bloot is daar geen sprake van. “Er zijn grote problemen met de palingstand, maar daar zijn allerlei andere oorzaken voor.”
De Nederlandse Vissersbond, de organisatie die de commerciële visserij in Nederland vertegenwoordigt, bevestigt noch ontkent mogelijke schade door de aalscholver. Ondanks herhaalde verzoeken van de kant van Roots wordt er niet gereageerd op onze vragen. Wel is op de website van de Nederlandse Vissersbond een onderzoek te vinden dat is uitgevoerd in samenwerking met masterstudenten van de Wageningen Universiteit. Daaruit blijkt dat de aalscholver geen gevaar vormt voor de visstand in IJsselmeer en Markermeer.
“Volgens de studenten is de impact van aalscholvers op het visbestand en de visserij beperkt en moet een oplossing worden gezocht in het verbeteren van de nutriëntenhuishouding en het creëren van schuilplaatsen voor vis”, aldus een artikel op de website. Maar, zo stelt secretaris Derk Jan Berends, “hoewel wij het niet met alle conclusies en aanbevelingen eens zijn, is het mooi om te zien hoe betrokken en onderzoekend deze jonge academici te werk gaan.” Kortom: we hebben een onderzoek laten doen naar het gevaar van de aalscholver, maar we zijn het niet eens met het resultaat.
Waarom Fred Bloot de discussie over aalscholvers toch géén storm in een glas water vindt, lees je in Roots november. Daarin lees je ook hoe het zit met (de groei van) de populatie aalscholvers in Nederland.
TEKST FRANS GLISSENAAR | FOTO’S GETTY IMAGES & JAN HELSEN (FOTO BOVENAAN)
Roots november
In Roots november o.a.:
- Rentree van de grote zilverreiger
- Waarom bomen booming zijn
- De geheimen van giftige dieren
- Herfstwandelen in Brunssummerheide & Drents-Friese Wold
- En nog veel meer!
Bestel het nummer eenvoudig online.
Meer lezen
- Kikkers en schildpadden horen prima onder water. Die brengen daar ook behoorlijk wat tijd door. Veel meer tijd dan de aalscholver – die duikt slechts snel onder om een visje te scoren. Maar ook hij heeft superoren, toonde Deens onderzoek in 2020.
- Doet de bever het te goed in Nederland?
