Sinds 1950 werd de boshommel slechts een paar keer waargenomen in Nederland; kennelijk voelde hij zich hier niet meer thuis. Maar de tijden zijn veranderd. Anno 2021 bewoont de boshommel weer het mooie Limburgse Geuldal – met dank aan allerlei bijvriendelijke maatregelen.
Terug van – lang – weggeweest
Veertien jaar geleden werd hij voor het laatst gezien in Nederland, de boshommel (Bombus sylvarum). In de eerste helft van de twintigste eeuw kwam deze hommel hier vrij algemeen voor, vooral in het zuidoosten van Nederland. Maar sindsdien werd hij slechts enkele keren waargenomen. Hij werd nu opgemerkt door studenten, tijdens hun onderzoek naar wilde bijen in het Geuldal.
Bruingrijze & flink behaarde hommel
De boshommel trok de aandacht vanwege zijn afwijkende kleur: hij is bruingrijs behaard. Op zijn achterlijf en tussen de vleugels zit een zwarte dwarsband, en de haren op zijn achterlijfje neigen meer naar lichtrood. Zijn naam is eigenlijk wat misleidend, zo stelt het Nederlands Soortenregister; hij leeft niet zozeer ín bossen, maar vooral aan de (bloemrijke) rand van bossen. Zijn nest maakt hij onder de grond of bovengronds. Vanaf ongeveer half april tot en met (begin) oktober vliegt hij rond. Vanaf eind mei zijn er werksters – jonge koninginnen en mannetjes zijn er zo ongeveer vanaf augustus, aldus het Nederlands Soortenregister.
De boshommel (werkster) | Foto Menno Reemer / EIS Kenniscentrum Insecten
Boshommellandschap Geuldal
Waarschijnlijk voelt de boshommel zich weer senang in Nederland dankzij het ‘initiatief Boshommellandschap Geuldal’. Liefst elf partijen werken daarbij samen om het gevarieerde Geuldal zo bijvriendelijk mogelijk te beheren. Het doel: een permanent bloeiend landschap. Sinds vorig jaar gelden in het Geuldal bijvoorbeeld deze maatregelen, aldus Wageningen University & Research:
- het later – en gefaseerd – maaien van wegbermen
- koeien worden later in natuurgraslanden en waterbuffers geweid
- het aanleggen van akkerranden
- het minder vaak knippen van scheerheggen
Mede-initiefnemer en bijendeskundige Ivo Raemakers is hoopvol gestemd dat de boshommel nu weer een vaste bewoner wordt van het Geuldal – mits die bijvriendelijke maatregelen gehanteerd blijven. Van essentieel belang daarbij is, zo stelt Raemakers, dat vooral de plekken tússen bestaande natuurgebieden ook worden meegenomen qua bijvriendelijk beheer.
Nu maar hopen dat na deze hommel óók andere dieren terugkeren; de boshommel staat symbool voor biodiversiteitsherstel.
Meer weten & lezen over hommels
- Via wur.nl, de site van Wageningen University & Research, kun je een vraag over (de terugkeer van) de boshommel stellen aan prof. David Kleijn, hommelexpert en hoogleraar Plantenecologie en Natuurbeheer.
- “Hommels zijn de vliegende pandaberen onder de insecten. Bijna iedereen vindt ze leuk, lief of schattig.” zo vertelde hommelspecialist Dave Goulson eerder aan Roots. Hier lees je waarom hij zelf zo gek is op hommels.
- Met het Vlaamse ‘maai-mei-niet’ initiatief wordt opgeroepen om in de maand mei je gazon, of in elk geval een deel daarvan, niet te maaien. Doe je ook mee? De hommels en vele anderen zijn je dankbaar. En, vast goed nieuws, de Nederlandse Bijenstichting is voornemens dit project in 2022 ook in Nederland groots uit te rollen.
BRONNEN: NATURETODAY.NL | WILDEBIJEN.NL | WAGENINGEN UNIVERSITY & RESEARCH
FOTO: MENNO REEMER / EIS KENNISCENTRUM INSECTEN
