Het Japanse woord voor schattig is kawaii. En als één dier de belichaming is van dat woord, is het wel de Ezo momonga, de vliegende eekhoorn die in de bossen van Hokkaido leeft. Natuurfotograaf Tony Wu trotseerde drie winters in de dichte bossen van Japans noordelijkste hoofdeiland om deze hoogvliegers in beeld te brengen.
Met zijn grote, donkere ogen, kleine roze neus en afgeronde oren, een soort permanent glimlachje om de mond en een grote pluizige staart oogt de vliegende eekhoorn als een knuffelbare kwajongen. Geen wonder dat het dier in Japan enorm populair is. Plaatselijk staat de soort bekend als Ezo momonga, maar de officiële naam is het iets minder vlot bekkende Pteromys volans orii. Het is een ondersoort van de Siberische vliegende eekhoorn, die in de altijd groene bossen van het Euraziatische continent leeft, van de Baltische zeekust via noordelijk Rusland en de oostrand van China tot aan de kust van de Stille Oceaan in het oosten. De Ezo vliegende eekhoorn komt alleen voor op Hokkaido, het meest noordelijke van de vier hoofdeilanden dat vroeger Ezo heette.
Geluk bij een ongeluk
De Japanse vliegende eekhoorn dankt zijn populariteit niet alleen aan zijn Pokémonachtige looks, maar ook aan zijn vermogen om supersnel te zweven. Maar zo geliefd als het charismatische dier in Japan is, zo weinig is er bekend over zijn gedrag; ook beelden van de eekhoorn zijn er mondjesmaat. Dat heeft alles te maken met het feit dat deze eekhoorn een nachtdier is, wat hem erg moeilijk te vinden maakt (laat staan te fotograferen). Tel daarbij op dat hij het grootste deel van de tijd hoog boven de grond doorbrengt en het is duidelijk dat het een aardige uitdaging is om de leefwijze van de Ezo momonga te bestuderen.
Fotograaf Tony Wu werd een handje geholpen door een wat wreed toeval. Tussen de winters van 2021 en 2022 werd de eekhoornpopulatie waar hij zich op richtte namelijk het slacht offer van een paartje oeraluilen dat zo’n tweederde van de groep doodde. Dat leidde tot een opmerkelijke gedragsverandering bij de gewoonlijk vooral nachtactieve eekhoorn: hij werd meer overdag actief. Een geluk bij een ongeluk, want nu kon het dier bij daglicht worden geobserveerd én gefotografeerd. Zo kon Wu gedrag in beeld brengen dat nog maar zelden was gefotografeerd.
Wilde achtervolgingen
De Japanse vliegende eekhoorn leeft in bossen in de laaglanden en bergachtige gebieden van Hokkaido. Hij leeft in boomholtes die zijn gemaakt door spechten of schimmels. Ook gebruikt hij natuurlijke holtes. In de winter geeft het dier de voorkeur aan diepere holen, waar vaak drie tot vijf eekhoorns een nest delen om warm te blijven. De nesten zijn bekleed met droog mos en ander fijn versnipperd plantenmateriaal. Waar sommige vliegende eekhoornsoorten maar één paringscyclus per jaar hebben, paart de Ezo momonga twee keer per jaar, in de winter en in de zomer.
Het vervolg van deze reportage over de Japanse vliegende eekhoorn lees je in Roots februari, nu in de winkel en eenvoudig online te bestellen.
Meer lezen & zien
- De eekhoorns in deze contreien zijn juist nu, ’s winters, actief. Zo zit het precies, met eekhoorns op vrijersvoeten.
- Wist je dat er ook volledig witte eekhoorns zijn? Lees hier meer over de oorzaak: leucisme.
- Ook schattig: de Siberische grondeekhoorn – die wél in Nederland leeft.
Foto bovenaan: Tony Wu/NPL
Vertaling en bewerking: Diederik Plug
