In deze rubriek de achtergrond van een actuele gebeurtenis, situatie of visie op het gebied van natuur die tot ophef leidt. Deze maand, in Roots november: is geo-engineering het plan B tegen klimaatopwarming?
Als alle klimaatmaatregelen ontoereikend blijken, bieden moderne technieken dan misschien een oplossing? Kan het creëren van wittere wolken bijvoorbeeld meer zonlicht weerkaatsen? Over die vraag buigen wetenschappers zich die geo-engineering onderzoeken. Maar is dat een goede ontwikkeling of opent dit een doos van Pandora?
Wat voor soort geo-engineering technieken worden onderzocht?
‘Geo-engineering’ is een ruim begrip, waaronder eigenlijk alle technieken vallen die zijn bedoeld om de effecten van de opwarming van de aarde tegen te gaan. Dat loopt van het simpele idee om meer bomen te planten tot het opvangen en opslaan van CO2 en het terugdringen van zonlicht.
En over al deze technieken is discussie?
Nee, de discussie spitst zich met name toe op maatregelen die erop gericht zijn zonlicht terug te dringen, het zogenoemde solar radiation management (SRM). Daarvoor zijn technieken in ontwikkeling als het in de lucht spuiten van zeewater, waardoor wolken witter worden en beter het zonlicht weerkaatsen. Of het verspreiden van zwaveldioxide, met vliegtuigen of heteluchtballonnen, waardoor de zonnestraling minder sterk zou worden.
Geo-engineering: de bezwaren
Wat zijn de bezwaren tegen geo-engineering?
“Het belangrijkste gevaar van dit soort onderzoek is dat de indruk kan ontstaan dat er een plan B is. Dat we gewoon door kunnen gaan met het vervuilen van het milieu, omdat er straks toch wel een soort Willie Wortel-oplossing komt voor de opwarming van de aarde”, zegt Frank Biermann, hoogleraar mondiaal duurzaamheidsbeleid aan de Universiteit Utrecht. “Daarnaast is het volkomen onduidelijk wat voor risico’s er kleven aan dit soort technieken. Want je weet niet wat de gevolgen voor het klimaatsysteem zijn. En er bestaat het risico van eenzijdige toepassingen, dus dat enkele machtige landen beginnen met de toepassing van dit soort technieken zonder dat andere landen het ermee eens zijn. Massale geopolitieke conflicten zijn dan het gevolg.”
Maar het kan toch geen kwaad om in elk geval wetenschappelijk onderzoek ernaar te doen?
“Ik vind ook dat we er alles aan moeten doen om de broeikasgassen terug te dringen en de opwarming van de aarde tegen te gaan”, zegt Herman Russchenberg, hoogleraar atmosfeeronderzoek aan de Technische Universiteit Delft. “Maar de realiteit is dat het tot nog toe niet is gelukt om die opwarming tegen te gaan en het is maar de vraag of ons dat in de komende jaren wel gaat lukken. Daarom is het denk ik goed om te onderzoeken of we in geval van nood middelen hebben om tijdelijk iets tegen de gevolgen van de opwarming te doen. Zodat we in elk geval brandweerauto’s hebben om naar de brandhaarden te sturen.”
Het vervolg van deze kwestie lees je in Roots november.
Tekst: Frans Glissenaar
Foto bovenaan: Getty Images
Meer kwesties
- Wordt het wettelijk verplicht dieren beter te behandelen?
- Is de aalscholver een schadelijke veelvraat?
