In de rubriek De kwestie vind je telkens de achtergrond van een actuele gebeurtenis, situatie of visie op het gebied van natuur die tot ophef leidt. Deze keer, in Roots december-januari: wat doen we met de kerstboom deze kerst?
Elke kerst worden in Nederland zo’n drie miljoen kerstbomen gekocht, die na een paar weken weer worden weggegooid en vernietigd. Is dat niet zonde en slecht voor het milieu? Is een kunstboom misschien beter, of een herplantbare kerstboom?
Wat is de milieuschade van het in huis halen van een kerstboom?
“Het gaat om een aantal verschillende milieubelastingen”, zegt Sanne Janssen van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. “Om de boom te kweken gebruikt men land, bestrijdingsmiddelen en kunstmest. En bij het vervoer van de bomen is er sprake van CO2-uitstoot. Maar als je als alternatief een kunstkerstboom gebruikt, dan weet je dat de productie daarvan ook milieubelastend is. Niet alles van een kunstkerstboom is recyclebaar. Je kunt ook kiezen voor een kerstboom met kluit, die je na de kerst herplant en het jaar daarop weer gebruikt. Let er dan op dat je de boom genoeg water geeft, zodat de kans op overleven groter is. Als je de boom niet genoeg water geeft in de periode dat hij in huis staat, is de kans groot dat hij eigenlijk al dood is voordat je hem gaat verplanten.”
Dus is het in huis halen van een kerstboom altíjd milieubelastend?
“Ja, maar dat geldt natuurlijk voor veel meer zaken in ons leven”, aldus Janssen. “Maar je kunt wel proberen de belasting zo laag mogelijk te houden. Zowel voor de levende kerstboom als de kunstkerstboom geldt: probeer er zo lang mogelijk mee te doen. En: koop hem zo dicht mogelijk bij huis, want hoe verder je ervoor moet reizen, hoe meer milieubelasting het oplevert.”
Komen de meeste kerstbomen eigenlijk wel uit Nederland?
“Nee”, zegt Gerard Krol van de Vereniging Nederlandse Kerstbomenkwekers. “Meer dan 60 procent van de kerstbomen die in Nederland worden verkocht zijn Nordmann-sparren. Die komen voor het overgrote deel uit het buitenland, vooral uit Duitsland en Denemarken. Dat zijn ook de twee landen met de grootste kerstbomenproductie in Europa.” In Nederland kweekt men meer andere sparsoorten, met name in het oosten van het land, op zandgronden. “Als je dus de milieubelasting wilt laten meewegen in je keuze, moet je voor een Nederlandse kerstboom kiezen. Bijvoorbeeld een fijnspar of een Servische zilverspar, en niet voor een Nordmann. Want de grootste CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door het transport van de boom.”
Zijn veel van de Nederlandse kerstbomen ook met kluit te koop?
“Ja, bijna alle Nederlandse bomen worden met kluit verkocht. We steken ze uit als ze nog onder de 150 centimeter zijn en plaatsen ze dan in een pot”, zegt Krol. Maar de praktijk leert dat de meeste van die bomen de periode tot de volgende kerst niet overleven. “Wij hebben daar niet echt onderzoek naar gedaan, maar het lijkt er niet op dat veel mensen die bomen in leven weten te houden. Het begint er natuurlijk al mee dat je wel een tuin moet hebben, en dan moet er in die tuin ook nog een plek zijn voor zo’n boom. En bij de meeste mensen is die boom eigenlijk al dood als hij een paar weken in huis heeft gestaan, want ze krijgen over het algemeen veel te weinig water.”
Het vervolg van deze kwestie lees je in Roots december-januari, een extra dikke wintereditie.
Tekst: Frans Glissenaar
Foto bovenaan: Getty Images
Meer lezen
Er zijn steeds meer initiatieven om bomen te platen voor biodiversiteit, zoals Treevember. Meer over de drijfveren achter deze acties.
