In deze rubriek de achtergrond van een actuele gebeurtenis, situatie of visie op het gebied van natuur die tot ophef leidt. Deze maand, in Roots februari: in de gemeente Eijsden-Margraten (Limburg) is de natuur erkend als rechtspersoon. Wat houdt dat in, en gebeurt het ook met de Waddenzee?
In de Limburgse gemeente Eijsden-Margraten is de natuur als rechtspersoon erkend. En er wordt druk geijverd om ook de Waddenzee als rechtspersoon te erkennen. Wat is de bedoeling hiervan en wat betekent het in de praktijk?
Waar komt het idee vandaan om de natuur als rechtspersoon te erkennen?
Op verschillende plekken in de wereld hebben natuurbeschermers ervoor gekozen om op deze manier een betere status voor de natuur in een bepaald gebied te bereiken. Met als principe dat de natuur als rechtspersoon dezelfde juridische verdediging kan krijgen als een bedrijf, een overheid of een mens. De Whanganui-rivier in Nieuw Zeeland bijvoorbeeld werd in 2017 al als rechtspersoon erkend door de overheid. En in 2022 werd in Spanje de lagune Mar Menor als rechtspersoon erkend.
En waarom is de natuur in de gemeente Eijsden-Margraten erkend als rechtspersoon?
“Eerlijk gezegd hadden we er niet op gerekend dat onze motie het zou halen”, zegt gemeenteraadslid Franklin Boon van de lokale partij PRO, een samenwerking tussen Groen Links, PvdA en D66. “Ik heb in het verleden al vaker geopperd dat de natuur een grotere stem zou moeten krijgen, omdat het belang van de natuur in het beleid vaak op de laatste plaats komt. We wilden het voorstel doen om de natuur in onze gemeente als rechtspersoon te erkennen om hier opnieuw aandacht voor te vragen. We waren ervan overtuigd dat onze motie het niet zou halen, maar tot onze verbazing gebeurde dat wel.”
En wat betekent dat dan in de praktijk?
“In de motie staat dat het college van burgemeester en wethouders de haalbaarheid van de erkenning van de natuur als rechtpersoon moet onderzoeken. Dus dat gaat nu gebeuren. Daarna zul je moeten vaststellen wat eigenlijk precies die natuur is. Bij ons is dat vooral het landschap en dat is in de afgelopen twintig, dertig jaar enorm verschraald. Dat komt door de landbouw die enorm uit de bocht is gevlogen en door de enorme groei van het toerisme. De natuur stond steeds achteraan en daar moet nu meer balans in komen.”
En kan dat door de natuur als rechtspersoon te erkennen beter worden afgedwongen?
“Ik vind dat je het altijd via de redelijke weg moet proberen. Maar als dat niet lukt zou je het openbaar ministerie kunnen inschakelen als de natuur wordt geschaad, als die natuur een rechtspersoon is. Je moet het ook een beetje zien als een stok achter de deur en hopelijk gaan andere gemeenten in Nederland ons als voorbeeld zien”, aldus Boon.
Het vervolg van deze kwestie over de natuur als rechtspersoon lees je in Roots februari.
Meer lezen
- In het Zuid-Limburgse heuvelland leven tal van bijzondere planten, waaronder vele soorten orchideeën die soms alleen maar hier groeien. Veel van deze vaak zeldzame plantensoorten hebben echter te lijden onder invloeden als vermesting, verzuring, verdroging en versnippering. Een reddingsoperatie moet erger voorkomen: Operatie Peperboompje.
- In het diepe zuiden van Limburg slingert de Gulp door een kleinschalig landschap, omzoomd door – in de lente en zomer – bloemrijke weiden. Zwerf met deze Roots-route over de steile paden van het Bovenste Bos en verken de oevers van het bergbeekje de Gulp.
Tekst: Frans Glissenaar
Foto bovenaan: ANP
