Genieten van een mooie strandwandeling én meehelpen met het schoonhouden van de natuur. Dat doen grondstofjutters al sinds 2016 langs bijna de gehele Noord-Hollandse en Zuid-Hollandse kust. Initiatiefnemer Noortje Schrauwen neemt Roots-journalist Anne Bonthuis mee op juttocht in Scheveningen.
Tekst en foto’s Anne Bonthuis
Het lijkt zo’n idyllisch zomers plaatje: de helderblauwe lucht, de schittering van de zon in het water, een meeuw die zich laat meevoeren door de golven en spelende kinderen langs de vloedlijn. “Maar als je het eenmaal ziet, kun je het niet meer niet zien”, zegt Noortje Schrauwen. Ze zit op haar hurken tussen de schelpen en kijkt speurend om zich heen. “Wist je dat in elke kilo zand op de Nederlandse stranden zo’n tweehonderdvijftig stukjes plastic zitten?”
Schrauwen is de oprichter van We Are Nature, een collectief van sociale ondernemers met een gedeelde liefde voor de zee. Vanuit die liefde ontstond zes jaar geleden het project Grondstofjutters. Het doel: mensen aansporen om tijdens hun strandwandeling zwerfafval op te ruimen. “Veel dieren, zoals vogels en vissen, eten per ongeluk plasticresten of raken erin verstrengeld. Daar kunnen ze ziek van worden en aan sterven”, vertelt Schrauwen. “De plasticresten komen ook terug in onze voedselketen. Onderzoekers hebben onlangs zelfs microplastics, minuscule deeltjes plastic, in menselijk bloed gevonden.”
Foto: grondstofjutten
Beloning van strandpaviljoens
Volgens Schrauwen is grondstofjutten een laagdrempelige manier om een bijdrage te leveren aan het bestrijden van de plasticsoep, een van de grootste milieuproblemen waar de wereld mee kampt. Daarom ontmoeten wij elkaar vandaag op het strand van Scheveningen, gewapend met een afvalgrijper. Bij duurzame surfschool en ontmoetingsplek The Shore krijgen we een speciale juttas die we straks gevuld weer mogen inleveren. Schrauwen: “Er doen inmiddels zo’n tachtig strandtenten op acht stranden in Nederland mee. Zij promoten de actie, lenen tassen uit en gooien het afval weg. Ook belonen zij de jutters met een gratis kopje koffie of een ijsje.”
De meest fanatieke jutters zijn buurtbewoners, senioren en kinderen, ervaart Thomas Franse, mede-eigenaar van The Shore. Als surfer helpt hij zelf ook graag mee om het strand schoon te houden. “Volgens het pick-up-three-principe rapen surfers tijdens het heen en weer lopen naar de waterlijn altijd drie stuks afval op. We vinden het belangrijk om volgende generaties ook te laten genieten van het strand en de golven. Daarom proberen we er goed voor te zorgen.”
Franse besluit spontaan met ons mee te wandelen en neemt een zandzeef mee om de kleine stukjes plastic en sigarettenfilters niet te missen. “Dit kleine afval is eigenlijk het grootste probleem, want het wordt door strandreinigers niet opgepikt. Bovendien weten veel rokers niet dat er plastic in de filters zit, dus liggen ze overal.” Zijn geoefende blik blijkt handig als we langzaam van de surfschool richting de haven lopen. Waar ik een onschuldig hoopje zeewier denk te zien, ontwaart hij vispluis: draden uit de klossen van vissers. En een romantisch pad van schelpen blijkt van dichtbij een verzamelplaats van kleine, ondefinieerbare stukjes plastic.
In het Rootsnummer van juli & augustus lees je meer over hoe we samen strandafval kunnen terugdringen en leren we je de spelregels van grondstofjutten. Doe je mee deze zomer?
