Wetenschapsjournalist Govert Schilling geeft in Roots elke maand kijktips voor de beste shows aan de sterrenhemel. Deze keer, in Roots april, meer over sterrenbeeld Grote Beer – een van de bekendste sterrenbeelden.
Deze maand staat het beroemde sterrenbeeld Grote Beer ’s avonds laat vrijwel recht boven je hoofd, in het zenit. De Grote Beer is een van de bekendste sterrenbeelden, vooral ook omdat hij elke heldere nacht vanuit Nederland zichtbaar is. Het centrale deel wordt gevormd door zeven vrij heldere sterren in de vorm van een grote, diepe steelpan – vandaar de bijnaam Steelpannetje.
Grote Beer, ook wel bekend als Steelpannetje
Het Steelpannetje vormt in feite slechts het achterlijf en de staart van de beer. Om de zwakkere sterren van het sterrenbeeld te zien (de kop en de poten) moet je op een heldere, maanloze nacht op een donkere plek staan, bij voorkeur buiten de bebouwde kom.
Grote beer sterren
De Steelpan fungeert als een hemelse wegwijzer. Trek in gedachten een lijn door de twee sterren die de zijkant van de pan vormen, van de bodem naar de rand. Die lijn wijst naar de Poolster, die het schijnbare draaipunt van de sterrenhemel markeert, en altijd exact boven de noordelijke horizon staat.
Je kunt in gedachten ook de gebogen staart van de beer (de steel van de steelpan) doortrekken. Zo vind je gemakkelijk de heldere, oranje ster Arcturus in het sterrenbeeld Boötes, en vervolgens ook de blauwwitte ster Spica in het dierenriemsterrenbeeld Maagd.
Meer zien/lezen
- Sirius: de helderste ster aan de nachtelijke hemel
- In de nacht van maandag 12 op dinsdag 13 augustus 2024 had je kans de Perseïden te zien: een van de meest spectaculaire meteorenzwermen van het jaar.
Tekst: Govert Schilling
Illustratie: Sidney Hall / Adam Cuerden, via Wikimedia Commons
