Hotspots wasplaten: ‘orchideeën van de paddenstoelenwereld’

Marloes Blom

12 oktober 2022 .

wasplaten

De zwartwordende wasplaat is eerst oranje, geel of rood als hij net boven de grond komt, maar binnen een paar dagen wordt zijn hoed zwart. Het is een pionierssoort die voorkomt in graslanden die nog niet zo lang geleden verschraald zijn.

Prachtig gekleurd zijn ze, ondanks hun saaie naam. Wasplaten hebben zelfs de bijnaam ‘orchideeën van de paddenstoelenwereld’ gekregen. Je vindt ze niet zo makkelijk, maar áls je ze eenmaal ziet… In Roots oktober staat een uitgebreid artikel met vijf hotspots, hier een voorproefje met twee hotspots.

1. Rotstergaaster Wallen (Friesland)

Het natuurgebied Rotstergaaster Wallen langs het riviertje de Tjonger bij Heerenveen is in 2013 door Staatsbosbeheer en de Mycologische Vereniging uitgeroepen tot eerste wasplatenreservaat van Nederland. Hier komen zo’n 25 soorten voor, onder meer de klaprooswasplaat, die inderdaad de kleur van klaprozen heeft.
Waar: de paddenstoelen liggen in een kwetsbaar blauwgraslan. Ze zijn het beste te bekijken tijdens excursies, bijvoorbeeld van Staatsbosbeheer.
Ook te zien: zeggesoorten en in voorjaar en zomer klokjesgentiaan, vlinders en libellen.
Horeca: Boer Bart, Schoterweg 26 in Rotstergaast. Vanaf 1 oktober 2022 tot 4 maart 2023 is Boer Bart gesloten. Ze zijn wel open voor feesten, vergaderingen en andere bijzondere gelegenheden.

2. Amsterdamse Waterleidingduinen (Noord-Holland)

Leo Jalink kwam als ecologiestudent in 1974 voor het eerst in dit gebied voor een paddenstoelenexcursie. Dat bezoek zette hem ertoe aan om zich te specialiseren in mycologie. Hij heeft een werkgroep opgezet om de wasplaten in de Amsterdamse Waterleidingduinen te monitoren. “Het gaat relatief goed met de wasplaten hier, omdat de graslandjes niet bemest worden. Wel worden ze af en toe op ons verzoek gemaaid, want als het gras te hoog wordt kunnen de vruchtlichamen niet goed groeien. Er zijn zo’n 20 tot 25 soorten te ontdekken. Op niet-kalrijke stukken zie je onder meer de slijmwasplaat en op de kalkrijkere plekken de zwartwordende wasplaat.”
Waar: het Groot Zwarteveld bij ingang Panneland is favoriet bij Jalink. Je mag er vrij struinen.
Ook te zien: bijna altijd damherten en met enig geluk een vos. Op het nabijgelegen kanaal: brilduiker, grote zaagbek of krooneend. De Waterleidingduinen zijn niet voor niets een favoriet wandelgebied van Roots redacteur en vogelkenner Paul Böhre.
Horeca: boshut ’t Panneland, vlak bij de parkeerplaats aan de Vogelzangseduinweg bij Vogelenzang.

wasplaten

De grootste soort wasplaat is de weidewasplaat (5 tot 6 cm). Hij is wit, beige, gelig of oranje. | Foto Getty Images

wasplaten

De zwartwordende wasplaat is eerst oranje, geel of rood als hij net boven de grond komt, maar binnen een paar dagen wordt zijn hoed zwart. Het is een pionierssoort die voorkomt in graslanden die nog niet zo lang geleden verschraald zijn. | Foto Jan Huijbers

Credits: Tekst Monique van Klaveren | Foto’s Getty Images & Jan Huijbers (foto bovenaan)

Roots oktober

Roots 10

Het complete artikel met alle vijf de hotspots vind je in Roots oktober, nu in de winkel en webshop. Daarin ook:

En nog veel meer! Pak ‘m dus mee uit het schap of bestel ‘m eenvoudig via de webshop.

Meer lezen

Vorig jaar herfst sprak Roots redacteur Paul Böhre af met paddenstoelenkenner Jan Meijvogel, op de Boulevard in Katwijk. Ze wandelden samen de duinen in. Jan legde uit waarom verschillende soorten wasplaten juist hier groeien: ‘ze hebben een voorkeur voor schrale duinen. En die vind je hier nog volop. Maar verder bijna nergens meer in Nederland.’ Lees hier Paul’s blog over de bijzondere wasplaten die daar te zien zijn.

HART VOOR DE NATUUR

Tips voor verantwoord fotograferen

...