Betoverende ijsbloemen op ramen: zo ontstaan ze

redactie

8 januari 2024 .

ijsbloemen

The Netherlands, Oosterdijk, Frost flowers. Nederland, Oosterdijk, IJsbloemen. Photo: Frans Lemmens / Hollandse Hoogte

De komende dagen gaat het vriezen. Dat betekent dat de ijsbloemen op sommige ruiten weer een kans krijgen. Hoe ontstaan ijsbloemen precies?

IJsbloemen zijn prachtige structuren, opgebouwd uit waterdamp dat tegen een koude ruit (van een woning of auto) als ijs kristalliseert. Als het buiten flink vriest, dan koelt ook een raam af tot onder het vriespunt. Wanneer binnen een relatief hoge luchtvochtigheid heerst, kan de waterdamp in de lucht overgaan in ijs. Het eerst gebeurt dat op plaatsen waar een krasje of een stofje op de ruit zit. Is een kristalletje eenmaal gevormd, dan fungeert dat als aangroeipunt voor nieuwe kristallen.

ijsbloemen
Foto: Marieke van der Doef

IJsbloemen & ijsvarens

Temperatuur en oppervlakteruwheid zijn van invloed op de vorm. De verder uitgroeiende kristallen lijken vaak op varens, veren of bloemen. Soms waaieren ze uit tot ingewikkelde figuren, maar in de volksmond worden ze altijd ijsbloemen genoemd. Vroeger zag je ze veel vaker, omdat ramen toen nog niet van dubbel glas waren. Die koelen aan de binnenkant meestal niet ver genoeg af, waardoor ijsbloemen uitblijven.

IJsbloemen
IJsbloemen op ruiten zie je steeds minder. De belangrijkste oorzaak is dat veel ramen tegenwoordig niet meer uit enkel glas bestaan. Foto: Nel Appelmelk

Nog 3 winterse natuurvragen

  • IJshaar is een ander bijzonder en kunstzinnig natuurfenomeen…
  • In de winter bloeien de sneeuwklokjes vaak als eerste. Hoe kan dat?
  • IJs is bevroren water, dat weet iedereen. Maar minder bekend is hoe deze wereld van natuurglas precies ontstaat. Want niet alleen de temperatuur bepaalt of er ijs ontstaat, het water zelf speelt ook een rol.

Foto bovenaan: ANP / Frans Lemmens

HART VOOR DE NATUUR

Tips voor verantwoord fotograferen

...