Libellen associeert iedereen met de zomer, toch zijn er ook libellen in de winter te zien. Maar dan moet je wel heel goed kijken!
Volwassen libellen houden niet zo van de winterkou, daarom produceren ze in de zomer nakomelingen die als ei en larve overwinteren onder water. Zelf leggen ze kort daarna het loodje.
Maar er zijn twee libellensoorten die een wonderlijke uitzondering vormen op deze leefwijze: de bruine en noordse winterjuffer. Deze twee juffers overwinteren namelijk als volwassen libel en trotseren daarbij sneeuw en vrieskou tot temperaturen van wel 15 graden onder nul. Door hun bijzondere leefwijze kunnen deze libellen heel oud worden (voor een libel dan): tot wel tien maanden.
Herfst en winter
Winterjuffers kun je rond zien vliegen van eind juli tot eind oktober. Vaak zwerven ze uit naar gebieden die ver weg van hun waterrijke ‘geboortegrond’ liggen. Dat kan ook, want winterjuffers planten zich pas voort in het voorjaar. In de herfstmaanden zoeken ze een beschutte plek om te overwinteren, meestal een pol pijpenstrootje of een struik heide. Daar kruipen ze dan diep in weg. Vaak zijn ze ook nauwelijks zichtbaar door hun bruinige kleur. Hangend aan een stengel wachten ze daar rustig op de eerste tekenen van het voorjaar. Het is dus goed zoeken naar deze overwinteraars. Als het je lukt om er één te vinden kan dat een prachtige foto opleveren van zo’n met rijp beslagen winterjuffer.
De bruine en de noordse
De bruine winterjuffer is redelijke algemeen in Nederland. De noordse is echter zeldzaam en plant zich nog maar op enkele plekken voort in Nederland, met name in de Weerribben en de Wieden in Overijssel en de Kuinderplas bij Flevoland. De noordse winterjuffer zwermt in de herfst meestal uit naar de hogere zandgronden in Drenthe, Overijssel en Friesland.
Goed kijken, dan zie je de overwinterende noordse winterjuffer. Foto: Hans Jansen
