Het Wereld Natuur Fonds heeft – samen met andere soortorganisaties – het Living Planet Report Nederland 2023 gepresenteerd. Volgens het rapport staat Nederland op het vlak van natuur ‘flink in het rood’ en ‘sommige belangrijke leefgebieden staan zelfs op instorten als we niets doen’. Toch zijn er ook positieve signalen, want natuurherstel werkt: spechten profiteren van bosuitbreiding en de onderwaternatuur in zoetwatergebieden floreert. Enkele lichtpunten op een rij.
Opmars der spechten
Nederland heeft ruwweg 3.650 km2 aan bos, dat is ongeveer 11 procent van het landoppervlak. Bossen staan de laatste jaren, vooral vanwege de opslag van het broeikasgas koolstofdioxide, volop in de belangstelling. Maar hoe gaat het met de dieren en planten in onze bossen?
‘Planten en dieren doen het in bossen momenteel beter dan in andere leefgebieden op land’, staat in Living Planet Report Nederland 2023 (LPRN). ‘Van de 37 opgenomen soorten namen 20 soorten toe en 11 af. Broedvogels en zoogdieren gingen gemiddeld vooruit.’ Spechten hebben flink geprofiteerd van de toename van het oppervlak aan bos in Nederland. Ook het ouder worden van de bossen, meer dood hout en een natuurlijke manier van bosbeheer hebben gezorgd voor meewind voor de spechten. Het aantal broedparen van de kleine bonte specht, de grote bonte specht en de groene specht ‘is de afgelopen decennia sterk toegenomen’. Ook de middelste bonte specht is bezig aan een ‘stormachtige opmars’.
Het spechtensucces is een voorbeeld dat natuurherstel werkt en dat is ook de belangrijkste boodschap van het LPRN: ‘Natuurbescherming heeft resultaat: soorten waarvoor beschermingsmaatregelen zijn getroffen doen het gemiddeld beter dan andere soorten. Herintroducties van onder meer bever en otter zijn succesvol, evenals de aanleg van faunatunnels.’
Levendig water
Met veel diersoorten die in zoet water (inclusief het IJsselmeer) leven en in moerassen gaat het goed. Over dit type leefgebied is het LPRN het meest optimistisch. Belangrijkste reden is de verbetering van het oppervlaktewater dat tot 1990 flink vervuild was. Nog altijd kan het water schoner, een overmaat aan stikstof zorgt bijvoorbeeld voor veel voedselrijk slib, wat niet goed is.
Met iconische dieren van het zoete water, denk aan bever en de otter, gaat het echter zeer goed. Ook hier speelt verbetering van het leefgebied een rol. Dat herstel van een moeraslandschap echt snel kan gaan blijkt uit De Onlanden. Dit gebied bij Groningen is tussen 2008 en 2015 ontwikkeld, met een extra sprintje in 2012 toen men in één dag een groot deel van het 25 km2 grote veenweidegebied liet onderlopen om te voorkomen dat het gebied rond Tolberter Petten onderliep. Moerasvogels wisten het gebied in een mum van tijd te vinden: nu hoempen er weer roerdompen en zie je er weer watersnippen en zomertalingen. En de otter zwemt er ook weer rond.
Ook werd deze week bekend dat de otter voor het sinds 60 weer is opgedoken in nationaal park De Biesbosch.
Living Planet Report 2023
Het Wereld Natuur Fonds (WWF) publiceert – samen andere soortorganisaties – iedere twee jaar het Living Planet Report. Het rapport wordt opgesteld sinds 1998 en biedt een overzicht van de toestand van de natuur en het milieu en de invloed daarop van de mens. In 2015 verscheen voor het eerst een speciale Nederlandse editie van het rapport.
Het Living Planet Report Nederland 2023 is de vierde editie over de natuur in Nederland. Hoe het gaat met de dieren en planten wordt bepaald via de Living Planet Idex (LPI), een manier om de soortenrijkdom te bepalen. De LPI voor deze uitgave is gebaseerd op 30 soorten zoogdieren, 161 broedvogels, 7 reptielen, 16 amfibieën, 30 vissen, 56 libellen en 51 dagvlinders. Meer info op de website van WWF.
In het meinummer van Roots (verschijnt 20 april) vind je een uitgebreider artikel over het Living Planet Report Nederland 2023.
Meer groene succesverhalen
- Het aantal broedparen kraanvogels neemt sinds 2001 flink toe. In 2022 werden er al 42 broedparen geteld.
- Ook de zeearend zit flink in de lift…
- En de bever doet het zo goed, dat het dier hier en daar voor overlast zorgt.
Foto bovenaan: Getty Images
Wat je leest in Roots november:
- November + treevember: aanpoten!
- Successtory: de oehoe
- Herfstwandelen in het spoor van de Hierdense Beek (+ routekaart)
- Natuurommetje bij Zuidlaren
- De mooiste lezersfoto’s van eekhoorns
- Film ‘Het wilde België’: in gesprek met de maker
- 11x pretty in pink, van zoutmeer tot roze dolfijn
En nog veel meer. Bestel deze Roots snel – binnen Nederland betaal je geen verzendkosten.
