Ocean: David Attenborough vertolkt de stem van de diepte

Ocean is de nieuwste natuurdocumentaire van David Attenborough. De film gaat 8 mei in première, ter ere van de 99e verjaardag van de Britse bioloog en natuurfilmmaker.

In het Franse Nice vindt van 9 tot en met 13 juni de VN-Oceaanconferentie 2025 plaats. Het thema van de conferentie is: ‘Actie versnellen en alle betrokkenen mobiliseren om de oceaan te behouden en duurzaam te gebruiken.’ Misschien is het goed wanneer alle deelnemers aan die conferentie eerst de nieuwe film Ocean bekijken met David Attenborough – al decennia dé stem van het wilde leven op aarde. De film, die op de 99e verjaardag van de Britse documentairemaker (geboren op 8 mei 1926) in première gaat, heeft namelijk dezelfde boodschap.

Ocean opent met een weids droneshot waarin de Britse bioloog en filmmaker aan de rand van de zee staat. Attenborough vertelt dat hij na bijna honderd jaar op aarde, beseft dat niet het land, maar de oceaan de belangrijkste plek op deze planeet is. De film gaat verder met geweldige natuurshots die een lofzang zijn op de schoonheid en het belang van de oceaan, die zoveel meer is dan “een lege, blauwe woestijn”.

Attenborough als magische wijze

Attenborough duikt in de film af en toe op in archiefbeeld, maar vaker is hij in beeld als verteller, gesitueerd in een schemerige kamer met zeekaarten op het bureau en een schemerlamp op de achtergrond. Attenborough vervult op die momenten in de documentaire de rol van een oude wijze, die een magisch verhaal vertelt over de wereldzeeën.

David Attenborough in Ocean: “De open oceaan is geen verlaten woestenij. Er is veel meer samenhang dan we ooit hadden kunnen dromen.”

Na nog geen half uur kantelt Ocean: de kleur verdwijnt letterlijk grotendeels uit de film als het gaat over de bodemtrawlvisserij, die jaarlijks een stuk oceaanbodem omwoelt ter grootte van Amazonewoud. Via een camera, die is bevestigd op een sleepnet, zie je hoe verwoestend deze manier van vissen is. Onder enorme blauwgrijze stofwolken van de omgewoelde bodem wordt al het leven opgejaagd. Wat achterblijft is een landschap dat oogt als die van een nucleaire winter. “Verdwenen is de Tuin van Eden.” Indrukwekkend en confronterend zijn ook de varende visserijfabrieken die bij Antarctica het krill, dat onder meer wordt verwerkt in eten voor huisdieren, uit zee hijsen en daarmee “de fundering onder een ecosysteem wegvissen”.

Hervonden hoop

Zelfs Attenborough is op dit punt in de film de moed der wanhoop nabij, maar dan volgt het goede nieuws: “Oceanen kunnen zich herstellen”. De filmmaker laat voorbeelden zien van zeereservaten, onder meer bij Frankrijk, waar het leven zich soms al binnen vijf jaar herstelt. Hetzelfde herstel is zichtbaar bij het grootste zeereservaat op aarde: Papahānaumokuākea bij Hawaï. Wetenschappers hebben uitgerekend dat ongeveer 30 procent van de oceanen beschermd zou moeten worden om de wereldzeeën weer gezond te krijgen. Attenborough: “Ik kan geen mooier moment bedenken om dit te laten gebeuren. Als we oceaan redden, dan redden we de planeet.” Voor de bezoekers van de VN-conferentie wacht een mooie en noodzakelijke opgave.

Ocean draait vanaf 8 mei in de bioscoop.

Meer interessant nieuws over de zee

• Niet de regenwouden op land, maar het fytoplankton in zee vormen de ‘longen van de aarde‘.
• Vraag je je ook weleens af welke dieren er diep beneden leven, in de zeeën en oceanen? Hier zie je enkele intrigerende zeedieren die voorkomen in de Atlantische Oceaan.
• Dit zijn de 10 diepste zeeën en oceanen op aarde.

Foto bovenaan: Keith Scholey / Silverback Films