Ieder voorjaar krijgen we hier weer vragen over binnen op de redactie. Lezers zien een hagedis in de vijver, of een salamander op de muur. Deze waarnemingen kloppen niet met hun leefwijze en gedrag. Wel hebben ze allebei een langgerekt lichaam, brede bek, vier even lange pootjes en een lange staart. Wat een vraag: is het een salamander of hagedis?
Salamander
Een salamander is een amfibie. Hij leeft deels op land, deels in het water. Paren en eieren afzetten doen ze vooral in het water. Hun huid en zacht en vochtig, zonder schubben. Hun tenen hebben geen nagels. Het mannetje heeft over het algemeen een fel gekleurde buik. Hij kan zijn tong niet uitsteken, bovendien is hij dik en niet gespleten. Salamanders warmen zich niet op in de zon, en ze zitten nooit tegen of op muren.
Hagedis
Een hagedis is een reptiel, hij leeft op het land, niet in het water. Ze hebben een harde, dikke huid. Deze huid is bovendien bedekt met schubben. Aan hun tenen zitten duidelijke nagels. Bij de meeste inheemse soorten heeft het mannetje geen fel gekleurde buik, op die van de levendbarende hagedis na. Ze steken geregeld hun gespleten tong uit. En ze warmen zich bij voorkeur lekker op in het zonnetje. Je ziet ze daarbij vaak op muren.
Andere verschillen
De manier van voortbewegen: hagedissen rennen snel. Salamanders zijn op het land niet snel, in het water wel. Salamanders zijn actief bij regen, hagedissen vrijwel niet actief als het regent.
Eitjes en jongen: salamanders leggen hun eitjes in water. Ze vouwen ze met hun achterpoten tussen blaadjes van waterplanten. Hagedissen leggen hun eitjes en krijgen hun jongen op land.
Overwinteren: salamanders zoeken hiervoor een relatief vochtige plek op, bijvoorbeeld vochtige kelders. Hun huid droogt hier niet op. Hagedissen overwinteren vaak in groepen en juist op droge plekken, bijvoorbeeld in droge holtes onder de grond.
Meer lezen?
Een complete gids over reptielen en amfibieën is de ANWB Amfibieën- en reptielengids van Europa.
Op sommige plekken in Nederland komt ook de muurhagedis in het wild voor, een bijzonder reptiel.
In Roots natuurmagazine verschijnt maandelijks de rubriek Wat een vraag waarin allerlei natuurvragen van lezers worden beantwoord. Een aanrader!
Voor amfibieliefhebbers: in het Roots juninummer staat een superleuk artikel over boomkikkers.
Wat je leest in Roots november:
- November + treevember: aanpoten!
- Successtory: de oehoe
- Herfstwandelen in het spoor van de Hierdense Beek (+ routekaart)
- Natuurommetje bij Zuidlaren
- De mooiste lezersfoto’s van eekhoorns
- Film ‘Het wilde België’: in gesprek met de maker
- 11x pretty in pink, van zoutmeer tot roze dolfijn
En nog veel meer. Bestel deze Roots snel – binnen Nederland betaal je geen verzendkosten.
