Op landgoederen, in parken of rond boerderijen en kastelen; overal kleuren bloeiende stinsenplanten nu massaal de lente in. Dompel je onder in deze vrolijke voorjaarsbloeiers, want met onze hotspotlijst stinsenplanten (getipt door Roots-lezers), vind je bijna altijd een mooie locatie bij jou in de buurt.
1. Bostulpen bij de Oude pastorie
“De oude pastorie in het Groningse Warffum kent een geschiedenis van ruim 700 jaar”, vertelt bewoner Mijnard Scheers. Achter het eeuwenoude huis ligt een hof met veel verschillende börgbloumkes, zoals stinsenplanten ook wel worden genoemd in het Gronings. “De grote tuin meet 7.000 m2”en is een van de tweehonderd botanische hotspots van Nederland en behoort tot de top vijf van stinsenhotspots; van sneeuwklokje tot holwortel en van bostulp tot sterhyacint, er groeit van allerlei moois.
PRAKTISCH: Oude Pastorie, Pastorieweg 24, Warffum. Alleen toegankelijk tijdens open dagen.
2. Kleurrijke Dekema State en Martenastate
De Friese landhuizen Dekema State en Martenastate liggen in respectievelijk Jelsum en Koarnjum (Cornjum), een paar kilometer ten noorden van Leeuwarden. Roots zette er in 2019 een natuurommetje uit, zodat je van de ene kleurrijke stinsenplek naar de andere kunt wandelen. Journalist Annemarie Bergfeld noteerde toen: “Holwortel staat er volop in het park van Martenastate, een van de rijkste vindplaatsen van stinsenplanten van Nederland. Het ranke landhuis (twee trapgevels, een toren met een ui, een toegangsbrug met gouden bollen) staat temidden van wit en paars, van sneeuwklokje en boerenkrokus, de krokus die zijn smalle bladeren wijd open spreidt zodra de zon schijnt.”
PRAKTISCH: Dekema State, Dekemawei 5, Jelsum. Kijk op dekemastate.nl voor openingstijden, prijzen enzovoort. Martenastate, ter hoogte van Martenawei 2, Koarnjum. Meer info: martenastate.nl.
3. Holwortel kleurt landgoed Dickninge
Langs het riviertje de Reest rond het plaatsje De Wijk liggen verschillende landgoederen: Havixhorst, Voorwijk en Dickninge. Laatstgenoemde trekt in het vroege voorjaar volop bekijks vanwege de stinsenplanten. Vooral holwortel bloeit in flinke aantallen en kleurt het landgoed paars en wit. Oorspronkelijk was het huis Dickninge een Benedictijner klooster en het is dankzij de monniken dat holwortel hier groeit, want het werd gebruikt vanwege de geneeskrachtige werking van de stoffen in de wortel van de plant. Holwortel wordt daarom ook wel kloosterkruid genoemd.
PRAKTISCH: landgoed Dickninge, Schiphorsterweg 42. De Wijk.
Wat zijn stinsenplanten?
Langzaam maar zeker komen de stinsenplanten uit de grond. Maar wat zijn stinsenplanten (stinzenplanten met een z mag ook) precies? Het zijn bol- of knolgewassen, die samen een groep vormen van meer dan dertig vroege voorjaarsbloeiers, meestal geplant op een landgoed en later verwilderd. Voorbeelden zijn: sneeuwklokjes, krokussen, bosanemonen, daslook en wilde hyacinthen.
De naam stinsenplant komt van het Friese ‘stins’, wat stenen huis betekent. Deze stenen huizen waren de woningen van rijke of adellijke lieden en om die huizen werd later een landgoed aangelegd. Vaak werden er bollen of knollen geplant op deze landgoederen, als statussymbool.
4. Beeckestijn biedt een bont gezelschap van stinsenplanten
In Velsen-Zuid ligt Beeckestijn, dat in beheer is bij Natuurmonumenten. De buitenplaats biedt een rijk palet aan landschappen, van parkbos tot kruidentuin. Je kunt hier prima wandelen en in de lente tref je dan ook een bont gezelschap van stinsenplanten. Een greep uit het aanbod: holwortel, grote sneeuwroem, knikkende vogelmelk en gulden sleutelbloem, maar om de plant Haarlems klokkenspel is het landgoed echt bekend. Er zijn regelmatig excursies, maar je kunt ook op eigen gelegenheid rondstruinen.
PRAKTISCH: Buitenplaats Beeckestijn, Rijksweg 134, Velsen-Zuid.
Jeannette Tas.
5 Kasteel Westhove in Zeeland
Walcheren wordt ook wel de tuin van Zeeland genoemd. Het wemelde hier ooit van de buitenplaatsen, tegenwoordig zijn dat er een stuk minder. Kasteel Westhove (de historie gaat terug tot de 13 eeuw) heeft echter de tand des tijds overleefd. Voor stinsenfans goed nieuws, want de rondom het kasteel bloeit er genoeg in de lente. Gewoon sneeuwklokje, stengelloze sleutelbloem, narcis, maarts viooltje en Italiaanse aronskelk zijn zo wat soorten die je er ziet.
PRAKTISCH: kasteel Westhove, Duinvlietweg 8, Oostkapelle. Info: zeeuwseankers.nl/verhaal/kasteel-westhove.
Nog 10 toplocaties voor stinsenplanten
6. Stinze Stiens in Stiens (op afspraak) 7. Stania State, Oentsjerk. Martenatuin in Franeker 8. Domies Toen in Pieterburen 9. landgoed Overcingel in Assen. 10. Landgoed De Braak in Paterswolde. 11. Landgoed Hackfort bij Vorden, 12. Jac. P. Thijssepark in Amstelveen. 13. Heemtuin Lelystad in Lelystad. 14. Landgoed Mildenburg in Oostvoorne en 15. Landgoed Mookerheide in Molenhoek.
Meer lezen over stinsenplanten
- Stinsenplanten bieden natuurfotografen volop kansen. Zo fotografeer je bijvoorbeeld het beste sneeuwklokjes…
- Wat maakt de bosanemoon zo geliefd?
- Wat een vraag: wanneer bloeien sneeuwklokjes?
Foto bovenaan: Marcel van Kammen
