De telefoon staat momenteel roodgloeiend bij de Vogelbescherming. Van mei tot juli worden ze namelijk platgebeld met de vraag: wat moet ik doen met een gevonden vogeltje? En hoe gezellig ze de bellers ook vinden, het is wat druk. Helemaal in deze COVID-19 tijd. Daarom: alles wat je wel of niet kan doen om jonge vogels te helpen in zes vragen én antwoorden.
Voorkennis
Het is normaal dat jonge vogels hun nest verlaten als ze nog niet kunnen vliegen. Ze passen er namelijk niet meer in en leven een paar dagen in een boom of op de grond tot ze wel kunnen vliegen. De ouders zijn dan nog in buurt, voeren nog wat bij en leren de jongen zelfstandig te worden.
In bijna alle gevallen help je het jong het beste door het gewoon met rust te laten. Je hoeft niet bang te zijn dat het jong het niet redt, want zelfs als je de ouders niet ziet, zijn ze wel in de buurt. Ze zijn op zoek naar voedsel of verstoppen zich voor jou. Jouw aanwezigheid geeft vogels namelijk stress, wat overleven juist moeilijker maakt. Geef ze de ruimte. Maar wat kun je nou het beste doen met een gevonden vogeltje?
Jonge kauw. Beeld: Paul Bohre
1. Mag ik een gevonden vogeltje terugzetten op het nest?
Als het jong klein en kaal is of alleen wat donsveertjes heeft, hoort hij echt nog op het nest. Soms is het dan mogelijk het kuiken terug te zetten. Doe dit alleen als je zeker weet uit welk nest het diertje komt en als het er sterk en gezond uitziet. Soms voelen oudervogels namelijk dat er iets mis is of dat het jong stervende is. Hoe hard het ook klinkt, dan duwen ze het jong uit het nest, zodat gezonde kuikens meer ruimte en voedsel krijgen.
Zie je het nest en komen de ouders er nog bij? Zet het jong dan voorzichtig, maar snel terug. Vogels zijn geen zoogdieren, dus het maakt niet uit dat jouw geur eraan zit. De ouders zullen het jong meestal gewoon verzorgen. Als het jong nog niet kan vliegen, maar wel gewoon veren heeft, moet je het laten zitten en rust gunnen.
2. Wat doe ik als er roofdieren in de buurt zijn of een drukke weg?
Als het jong wel veren heeft, maar in gevaar is, omdat het bijvoorbeeld langs een drukke weg zit of in de buurt van een kat, mag je het verplaatsen. Zet het jong dan op een veilige plek, zoals een beschutte tak in een struik, of wat verder de berm in. Let op: zet het niet te ver weg. Het kuiken moet op gehoorafstand blijven, anders kunnen de oudervogels het niet terug vinden.
Heb je zelf een kat? Houd hem dan een paar dagen binnen tot de jonge vogels uit hun meest kwetsbare fase zijn en kunnen vliegen. Of vraag de buren dat te doen.
3. Wat als de jonge vogel gewond is?
Als een jonge vogel duidelijk ziek of gewond is, bel je de Dierenambulance via het landelijke meldingsnummer: 144. Een zieke of gewonde vogel herken je aan bijvoorbeeld een slepend pootje, een hangende vleugel of bloed op zijn veren. Ook kan hij helemaal slap zijn of nog kaal met de ogen dicht (zonder nest in de buurt). Bel de Dierenambulance dus níet als het jong veren heeft en gezond oogt. Het is normaal dat het nog niet kan vliegen.
4. Wie moet ik bellen bij een twijfelgeval?
Als je de situatie niet helemaal kunt inschatten of andere vragen hebt, bel dan met een Vogelopvang of -asiel of met de Dierenambulance. Zij weten bijvoorbeeld hoe je een gewonde vogel opvangt tot er hulp arriveert.
De Vogelbescherming zet zich in voor de bescherming van leefgebieden van vogels, maar heeft geen opvangplaatsen voor gewonde dieren en ook geen reddingsdiensten. De medewerkers hebben dus geen ervaring met zieke, gewonde of jonge vogels en kunnen specifieke vragen daarover vaak niet beantwoorden.
5. Kan ik thuis een gewonde of weesvogel verzorgen?
Hoe verleidelijk het soms ook is, met bijvoorbeeld een jonge kraai of kauw, neem jonge vogels nooit meer naar huis. Ten eerste is het niet in het belang van het dier. Ze moeten de kunst van het overleven afkijken van de ouders om zich later te redden in de wereld. En als ze ziek zijn, hebben ze specialistische zorg nodig die jij niet kunt bieden. Verder kan een tamme vogel later in de problemen komen, omdat hij om voedsel bedelt, of zomaar op schouders gaat zitten van mensen die daar die niet van gediend zijn.
Ten tweede: de wet verbiedt het en je bent strafbaar als je een gevonden vogeltje mee naar huis neemt.
6. Zijn er uitzonderingen?
De enige uitzonderingen zijn gier-, boeren-, en huiszwaluwen, die goed kunnen vliegen zodra ze het nestkommetje uitkomen. Als je die op de grond vindt, is er iets mis. Bel dan naar het nummer 144.
Een ander apart geval zijn uilskuikens. Die zijn al op zeer jonge leeftijd mobiel en klauteren in en rond hun nestboom voordat ze er zelfs maar half aan toe lijken. Als je een jonge uil ziet, laat hem dan waar hij is. In zijn, maar ook in uw belang. Dichterbij komen kan een fikse aanval van beschermende uilenouders uitlokken.
Bereid je dus voor, want de kans is groot dat je een jonge vogel vindt. En wees gerust, ze zorgen goed voor elkaar. Dat is goed te zien bij deze Roots Foto van de Week.
Bron: Vogelbescherming
Foto header: Pixabay
