Is een pinguïn eigenlijk een vogel? Wat is het verschil tussen de keizerspinguïn en koningspinguïn, en waar leven pinguïns? Roots licht een tipje van de sluier op: we interviewden pinguïnschrijver Marcel Haenen en delen zeven pinguïn-weetjes.
Sinds Marcel Haenen als peuter plaatjes van pinguïns zag, is hij gegrepen door deze wonderbaarlijke vogels. Hij schreef een boek over ze, een liefdesverklaring met een rouwrand. ‘Ik vrees dat de meeste pinguïnsoorten aan het eind van deze eeuw zullen zijn verdwenen.’
Is een pinguïn een vogel?
De liefde voor pinguïns bloeide al vroeg op bij Haenen. “De pinguïn is de leukste vogel die er bestaat. Dat wist ik dankzij Onze Kleine Katholieke Illustratie, de Okki”, zo vertelt hij. “In dat blad zag ik een plaatje van een pinguïn, een zonderlinge vogel die even groot was als ik en een beetje waggelde net als ik. Toen een tante mij een abonnement had gegeven op de Spectrum Dierenencyclopedie en ik daar onder de G een badende schone had gezien, de geeloogpinguïn, ging er nog een schepje bovenop. Er was nog geen internet, elk plaatje was een feest.”
Als jochie uit de binnenlanden van Limburg had Haenen nooit gedacht dat hij ze in het wild zou zien. Toen dat toch gebeurde werd hij smoorverliefd. “Echt smoor. Mijn eerste pinguïns waren koningspinguïns, die een bijzonder geluid maken – iets tussen balken en zingen in. Ik praatte tegen ze, zij balkten terug.”
Het volledige interview kun je lezen in de rubriek ‘In de ban van’, in Roots maart. Online delen we vast deze zeven interessante pinguïn-weetjes.
1 Hier leven pinguïns
Alle pinguïns leven op het zuidelijk halfrond, maar niet allemaal op Antarctica. Slechts vier soorten broeden aan de randen van het Antarctisch continent.
2 Vliegensvlug: de ezelspinguïn
De ezelspinguïn kan zwemmend een snelheid van 35 km/u bereiken. Geen andere pinguïn schiet zo vlug door het water. Hij kan tot 200 m diepte duiken.
3 Deze pinguïn leeft níet in kolonies
De geeloogpinguïn is de enige pinguïnsoort die niet in kolonies leeft. Hij leeft tussen rotsen en varens, en zit daar graag in zijn eentje of met z’n tweetjes.
4 Keizerspinguïns en hun kroost
Rond eind mei legt het vrouwtje keizerspinguïn een ei, dat zij overdraagt aan de man, die het ei op zijn voeten in een beschermende, warme huidplooi draagt. De mannen broeden ruim twee maanden in grote groepen en trotseren daarbij temperaturen van -50 graden Celsius en stormen met windsnelheden van soms 200 km/u.
5 Langste broedcyclus van alle zeevogels: die van de koningspinguïn
De broedcyclus van de koningspinguïn duurt tussen de 14 en 16 maanden; de langste van alle zeevogels.
6 Broodje aap
Dat alle pinguïns monogaam zijn is een mythe. Na de film The March of the Penguins werden ze als voorbeeld omarmd door een aantal christelijke leiders, maar later bleken pinguïns helaas voor hen ook te doen aan necrofilie, kannibalisme, homofilie en wisselende seksuele contacten.
7 Wit en zwart
Pinguïns hebben vaak een donkere bovenkant (camouflage voor roofvogels) en een witte onderkant (camouflage voor haaien). Een andere gangbare verklaring hiervoor is dat de kleuren helpen bij de temperatuurhuishouding. De donkere rug neemt meer warmte van de zon op. Wil een pinguïn afkoelen, dan draait hij zijn witte buik naar de zon.
Het volledige artikel over pinguïns, en veel meer over Haenen’s fascinatie met deze vogels, lees je in Roots maart. Daarin zie je ook foto’s van alle 18 soorten pinguïns, van groot naar klein.
Meer lezen
- De kleine alk oogt als een mini-pinguïn, en duikt soms ook voor de Nederlandse kust op.
- Via satellietbeelden van hun poep werd in januari 2023 een nieuwe kolonie keizerspinguïns ontdekt.
Tekst: Marjolein van Rotterdam
Foto’s: Getty Images
