Vooral in de eerste helft van april keren de bruine kiekendieven terug uit hun winterkwartier. Zeker met het mooie weer deze week, maken ze elkaar het hof. Je maakt dan kans op een bijzonder spectaculair schouwspel: de baltsende kiekendief, hoog in de lucht.
Bijna alle bruine kiekendieven zijn trekvogels. Het merendeel van de Nederlandse populatie trekt in het najaar zo’n 5.000 kilometer zuidwaarts naar West-Afrika. Slechts een heel klein deel blijft ’s winters in eigen land, vooral tijdens zachte winters. Vanaf maart/april keren de vogels terug in hun broedgebied. Zodra de bruine kiekendieven arriveren, begint een fantastisch schouwspel dat zich meestal hoog in de lucht afspeelt.
Baltsende kiekendief
Deze baltsvluchten zijn vooral op de eerste zonnige voorjaarsdagen te zien: het mannetje wint al klapwiekend en cirkels draaiend grote hoogte om indruk te maken op het vrouwtje. Beide vogels roepen elkaar met enige regelmaat, zodat ze ook heel hoog in de lucht opvallen. Daarna duiken ze soms tientallen meters naar beneden, waarbij ze elkaar met de lange gele poten vastgrijpen en als kamikazepiloten verder naar beneden duikelen. Om extra indruk te maken, laten de mannetjes zich bovendien van grote hoogte pijlsnel naar beneden vallen, waarbij ze pas vlak voordat ze de grond raken weer opstijgen. Soms paart een mannetje met twee vrouwtjes en moet hij beide broedsels onderhouden. Dit gebeurt vooral in voedselrijke jaren en bij efficiënt jagende en ervaren mannetjes.
Verrekijker mee!
Net als uilen hebben kiekendieven een kransvormige gezichtssluier van speciale veertjes. Deze sluier vormt een parabolische schotel die geluidsgolven opvangt en versterkt. Dankzij deze aanpassing zijn de roofvogels zelfs in staat de kleinste zoogdieren onder het dichte gras te peilen en te vangen.
Buiten het paringsritueel maken bruine kiekendieven alleen geluid als ze ernstig bedreigd worden. Omdat ze vooral in een open landschap leven en jagen, onderhouden de beide oudervogels contact met elkaar via oogcontact en optische signalen. Zelfs de prooioverdracht verloopt geruisloos, waarbij man en vrouw de prooi als geoliede machines in volle vlucht moeiteloos van elkaar overpakken. Een fraai schouwspel, dat je met wat geduld in het veld – ook boven een rietveld bij je in de buurt – prachtig kunt observeren. Verrekijker mee!
Lees hier meer over vechtende kiekendieven, met een prachtige foto!
Meer lezen over roofvogels? Bestel dan het Roots boek Roofvogels en uilen van Noordwest-Europa, echt een aanrader!
