Al ruim een maand staat Wageningen volop in de belangstelling van vogelaars. Want daar verblijft al weken een handtamme notenkraker. Van verschillende lezers kregen we updates over de vogel. Maar er komen ook vragen over de vogel binnen op de redactie. Waar komt deze vogel vandaan, en is het nu een dunsnavelige of diksnavelige notenkaker?
Roots lezer Peter Pfeifer uit Wageningen meldt de vogel als eerste bij onze redactie, via de mail op 21 november. “Op het moment staat Wageningen in de vogelaarswereld op z’n kop. Een prachtige notenkraker is daar sinds gisteren te bezichtigen en uiteraard ook te fotograferen. De vogel loopt zowat over de punten van je schoenen heen en is al die drukte om hem heen niet belangrijk. Geweldig om te beleven en van dichtbij mee te maken. Zou deze vogel uit het verre Rusland/Siberië komen ? Ik heb daar ooit een artikel over gelezen.”
Je herkent de notenkraker gemakkelijk aan zijn chocolade bruine verenkleed vol witte vlekken. Foto Peter Pfeifer
Het antwoord: notenkrakers broeden van Zuid-Scandinavië tot in Rusland, maar ook in Oost- en Midden-Europa en de Ardennen. Vogels in laatstgenoemde zijn voornamelijk standvogels, zij behoren tot de diksnavelige vorm. In sommige jaren worden er in ons land ineens notenkrakers gezien. Vogelaars spreken dan van een invasie. De grootste en bekendste invasie vond plaats in 1968-1969. In totaal zijn er vanaf 1900 negen invasies geweest, de laatste in 1991. De meest nabije broedgebieden liggen in de Ardennen (België) en Eifel (Duitsland). En hoewel notenkrakers voor broeden en hun voedsel sterk gebonden zijn aan dennen, duiken ze tijdens invasies op de meest onwaarschijnlijke plekken op. Ook in parken en tuinen. Als er maar een hazelaar staat. Deze vogels zijn later ook in Brittannië, België en zelfs in Portugal en Noord-Afrika gezien. Dit gaat vooral om de dunsnavelige variant, die broedt in het hoge noorden en oosten tot in Siberië.
Notenkraker zijn zoals de naam al zegt echt gek op noten. Foto Theo Bronkhorst
Dunsnavelige of diksnavelige notenkraker
Op waarneming.nl wordt de Wageningse vogel soms als diksnavelnotenkraker, maar ook als dunsnavelnotenkraker gemeld. Roots lezers Theo Bronkhorst uit Uddel vraagt welke benaming nu juist is?
Het antwoord: in België is daar ook al jaren discussie over. Eerst dachten ze dat de vogels die daar broeden uit de invasie uit 1968/1969 waren overgebleven. Uit DNA onderzoek blijkt het echter om diksnavels te gaan. Maar dan met een inmiddels dunnere snavel. Want die snavel past zich aan, aan het voedsel. Deze vogel zit er tussen in. En dat is op het oog erg moeilijk te zien.
Het exemplaar in Wageningen behoort op basis van de hoogte/lengteverhouding van de snavel (opgemeten op foto’s door C.S. Roselaar, die de snavels van vele tientallen exemplaren mat van alle ondersoorten) tot de ondersoort N c macrorhynchos, ook wel bekend als dunsnavelnotenkraker, afkomstig uit Noord-Europa en noordelijk Rusland. In Nederland is tot nu toe slechts viermaal een bewezen diksnavelige notenkraker gezien.
De Wageningse notenkraker mag zich ‘verheugen’ in een enorme belangstelling. Foto Peter Pfeifer
Meest gefotografeerde object
Peter Pfeifer stuurde nog een paar keer een update. “Deze vogel is echt wonderbaarlijk . Zelf een volière met kippen wist hij te “kraken ” en eenmaal binnen pikte hij vrolijk naar de kippen. Ongelooflijk en deze vogel is in Nederland op dit moment het meest gefotografeerde object!
Maar zo te zien geniet de vogel wel van alle belangstelling, en heeft hij meer dan genoeg te eten.
In het februarinummer van Roots verschijnt een uitgebreid artikel over notenkrakers. Dat nummer ligt 17 januari op de mat en in de winkel.
Check waarneming.nl of de vogel er nog zit.
Meer informatie over deze vogel vind je hier.
