Na een reis van duizenden kilometers zijn de eerste grutto’s alweer terug. De afgelopen weken zijn al honderden vogels gemeld via Waarneming.nl. Onder andere in de Kalverpolder bij Zaandam, Arkemheen bij Nijkerk en op het Landje van Geijsel, net onder Ouderkerk a/d Amstel.
Meestal keren de eerste grutto’s vanaf eind februari terug uit hun winterkwartieren in West-Afrika. Ze verzamelen dan eerst in grote groepen voor bij ondiepe plassen en plas-dras weilanden. Pas daarna gaan ze uiteen als broedpaartjes. De meeste zijn heel trouw aan de plaats waar zij vandaan komen. Boeren die hun land weidevogelvriendelijk beheren, kunnen daardoor verwachten dat op hun weilanden ieder jaar dezelfde grutto’s zullen terugkeren!
Het broedseizoen
De belangrijkste broedgebieden van de grutto in ons land zijn de veenweiden van Friesland, Noord- en Zuid-Holland. Het meest ideaal zijn vochtige, kruidenrijke graslanden met een goed bodemleven en volop insecten aan de oppervlakte. Tijdens het broedseizoen laat de grutto spectaculaire baltsvluchten zien. Al vanaf eind maart kunnen de eerste grutto’s een legsel hebben. De eileg loopt door tot eind mei, met piek in tweede helft april. Eén broedsel per jaar met meestal 3-4 eieren. Broedduur 22-24 dagen. Grutto’s hebben een onopvallend grasnest dat wordt gemaakt in de lange vegetatie van grasland, bij voorkeur in de nabijheid van ruigere delen in het veld. Het is geen echte koloniebroeder, maar ze zoeken wel soortgenoten op in verband met het opmerken en verjagen van vijanden. De jongen lopen meteen uit het nest (nestvlieders) en zijn na zo’n 24-27 dagen vliegvlug. De familie blijft dan nog zo’n 5-14 dagen bij elkaar. Na het broedseizoen komen de grutto’s weer samen op vochtige pleisterplaatsen. Voor de mislukte broedvogels is dat al in mei.
Eerste grutto’s terug
Het merendeel van de grutto’s overwintert in het westen van Afrika, in Senegal en Guinee-Bisseau. Doorgaans arriveren ze in de loop van februari weer in Nederland. Tussendoor maken ze een tussenstop in Portugal. Vooral de estuaria van de rivier de Taag zijn een bekende plek. Daarna vliegen ze in groepen in een ruk door naar Nederland, waar ze nu letterlijk hoog uit de lucht komen vallen. De jongen blijven een jaar lang in het winterkwartier, voordat ze gaan trekken.
Plekken waar je mooi de grutto’s kunt bekijken in de komende weken zijn: het Landje van Geijsel ten zuiden van de A9 bij Ouderkerk aan de Amstel, de Noordwaard in de Biesbosch, plas-dras gebieden in de Workumerwaard, polder Arkemheen en de weilanden rondom het fort van Krommeniedijk.
Foto bovenaan: Marc Guyt/Agami
- Check Waarneming.nl waar de grutto’s al zijn gezien.
- Lees hier waarom het niet goed gaat met de grutto…
- Vind je vogels kijken leuk, bestel dan eens het Roots Vogelmagazine. Of luister naar onze Roots podcast Notenkrakers over de grutto.
