Na een reis van duizenden kilometers zijn de eerste grutto’s alweer terug. In de regel gebeurt dat vanaf eind februari, maar opvallend genoeg zijn er de afgelopen dagen al tientallen vogels gemeld via Waarneming.nl. Onder andere op het bij vogelaars zeer bekende Landje van Geijsel, net onder Ouderkerk a/d Amstel.
Meestal keren de eerste grutto’s vanaf eind februari terug uit hun winterkwartieren in West-Afrika. Ze verzamelen dan eerst in grote groepen voor bij ondiepe plassen en plas-dras weilanden. Pas daarna gaan ze uiteen als broedpaartjes. De meeste grutto’s zijn heel trouw aan de plaats waar zij vandaan komen. Boeren die hun land weidevogelvriendelijk beheren, kunnen daardoor verwachten dat op hun weilanden ieder jaar dezelfde grutto’s zullen terugkeren!
Het broedseizoen
De belangrijkste broedgebieden van de grutto in ons land zijn de veenweiden van Friesland, Noord- en Zuid-Holland. Het meest ideaal zijn vochtige, kruidenrijke graslanden met een goed bodemleven en volop insecten aan de oppervlakte. Tijdens het broedseizoen laat de grutto spectaculaire baltsvluchten zien. Al vanaf eind maart kunnen de eerste grutto’s een legsel hebben. De eileg loopt door tot eind mei, met piek in tweede helft april. Eén broedsel per jaar met meestal 3-4 eieren. Broedduur 22-24 dagen. Grutto’s hebben een onopvallend grasnest wordt gemaakt in de lange vegetatie van grasland, bij voorkeur in de nabijheid van ruigere delen in het veld. Geen echte koloniebroeder, maar broedt graag in directe nabijheid van soortgenoten in verband met het opmerken en verjagen van vijanden. De jongen lopen meteen uit het nest (nestvlieders) en zijn na zo’n 24-27 dagen vliegvlug. De familie blijft dan nog zo’n 5-14 dagen bij elkaar. Na het broedseizoen komen de grutto’s weer samen op vochtige pleisterplaatsen. Voor de mislukte broedvogels is dat al in mei.
Eerste grutto’s terug
Het merendeel van de grutto’s overwintert in het westen van Afrika, in Senegal en Guinee-Bisseau. Doorgaans arriveren ze vanaf februari weer in Nederland. Tussendoor maken ze een tussenstop in Portugal. Vooral de estuaria van de rivier de Taag zijn een bekende plek. Daarna vliegen ze in groepen in een ruk door naar Nederland, waar ze nu letterlijk hoog uit de lucht komen vallen. De jongen blijven een jaar lang in het winterkwartier, voordat ze gaan trekken.
Plekken waar je mooi de grutto’s kunt bekijken in de komende weken zijn: het Landje van Geijsel ten zuiden van de A9 bij Ouderkerk aan de Amstel, de Noordwaard in de Biesbosch en plas-dras gebieden in de Workumerwaard, polder Arkemheen, de Eempolders en de weilanden rondom het fort van Krommeniedijk.
Foto bovenaan: Marc Guyt/Agami
- Check Waarneming.nl waar de grutto’s al zijn gezien.
- Vind je vogels kijken leuk, bestel dan eens het Roots Vogelmagazine of luister eens naar een van onze podcasts over vogels.
- Lees hier waarom het niet goed gaat met de grutto…
