Help de gierzwaluw beter beschermen: geef nestplekken door

Overwinteren doet de gierzwaluw in Afrika, maar zijn jongen krijgt hij hier. In onze gebouwen en huizen, om precies te zijn. Alleen gaat ‘m dat steeds lastiger af, doordat we onze huizen steeds beter isoleren. Vogelbescherming Nederland wil de gierzwaluw beter beschermen, en brengt daarom deze zomer zoveel mogelijk nestplekken in kaart. Jij kunt daarbij helpen.

Een gierzwaluw | Foto iStock

Duizenden kilometers vliegen – naar exact hetzelfde nestje

Eind april maakt de gierzwaluw de enorme oversteek van Afrika naar Nederland. Hij blijft hier dan zo’n honderd dagen. In die tijd broedt hij en brengt hij zijn kroost groot, in onze gebouwen dus. En dan het liefst op precies hetzelfde plekje als het jaar ervoor: deze gestroomlijnde vogel is behoorlijk honkvast. Hij broedt gewoon het fijnst in exact hetzelfde nestje. 

Het grote gierzwaluwnest-onderzoek

Volgens Femke Jochems van Vogelbescherming Nederland weten mensen alleen vaak niet dat er gierzwaluw-gezinnen huizen onder hun dak, zo vertelt ze op vogelbescherming.nl. Dat maakt het nogal lastig om de – beschermde – nesten te beschermen, bijvoorbeeld bij renovaties. Daarom vragen Vogelbescherming Nederland en waarneming.nl iedereen om deze zomer uit te kijken naar wáár de gierzwaluw precies nestelt. Makkelijker gezegd dan gedaan; hij vliegt vrijwel non-stop – de broedperiode uitgezonderd.

Dit moet je weten om gierzwaluwnesten te spotten

Om de nesten toch te kunnen spotten, geeft Vogelbescherming Nederland deze vier gierzwaluw(nest) weetjes/tips:

• hij broedt in holtes van huizen, zoals onder dakpannen/kantpannen, in nestkasten, of in holle goten of kisten op het dak – zie ook deze handige Factsheet van Vogelbescherming Nederland;
• in juni, rond zonsondergang, heb je de meeste kans ‘m te zien. Éen van beide ouders keert dan terug bij het nest;
• bij regenachtige dagen houdt de gierzwaluw het voor gezien en verkast hij naar zonniger oorden;
• vliegt hij laag, dan heeft hij waarschijnlijk een nest vlakbij.

Je kunt een gierzwaluwnest invoeren als waarneming als je….

1. een gierzwaluw daadwerkelijk een invliegopening ziet invliegen; en/of
2. het gepiep en geroep van zijn jongen hoort op de plek van het nest; en/of
3. steeds meer gierzwaluwpoepsporen ziet onder de nestplek

Op waarneming.nl voer je dan heel eenvoudig in wanneer en waar je het nest gezien hebt, wat voor soort nestplek het is, en hoeveel zwaluwen je er hebt geteld.

Help de gierzwaluw zelf aan een broedplek

Joop Tienholt woont in Dedemsvaart, Overijssel – en de gierzwaluwen zijn maar wat blij met ‘m. Aan de zijkant van zijn huis heeft hij een heel dorp aan speciale nestkasten voor gierzwaluwen. Eén ervan heeft hij van binnen uitgerust met een camera. Zo kan hij precies zien hoe een gierzwaluwjong in zo’n 40 dagen wordt grootgebracht – totdat ook hij die flinke toch naar Afrika kan afleggen. Op deze video vertelt Tienholt over de gierzwaluwen, en zie je beelden vanuit de nestkast.

Zelf kun je ook zo’n nestkast ophangen, je koopt ‘m bijvoorbeeld bij Vivara.nl. Er zijn ook speciale inbouwstenen, perfect als je je huis gaat renoveren en nestmogelijkheid wilt creëren voor de gierzwaluw. Op checklistgroenbouwen.nl lees je er meer over, en kun je zien hoe het in de praktijk werkt.

BRON: O.A. VOGELBESCHERMING NEDERLAND
FOTO: iSTOCK

Meer lezen

• Meer lezen over vogels? Bestel dan Roots Vogelmagazine
• 2018 was een goed gierzwaluwjaar
• Vast een leuke tip voor de zomervakantie: ga eens oeverzwaluwen spotten. Dat kan in juli volop. Oeverzwaluwen nestelen graag in een steile wand van zand of beton. En er moeten flink wat muggen of andere insecten rondvliegen. Vaak kun je ze vinden op open terreinen met een zandhoop. Roots zette eerder de vijf hotspots voor oeverzwaluwen op een rijtje.