Met enige weemoed zoek ik de strakblauwe lucht af. Slechts hier en daar vliegt er nog een, heel hoog in de lucht. Maar de meeste gierzwaluwen zijn alweer vertrokken naar het verre zuiden. En daarmee keert de stilte weer terug in onze woonwijk. Vijf weetjes over deze zeer bijzondere vogel.
Ze waren wat later dit jaar. Pas in de tweede week van mei arriveerden de eerste gierzwaluwen uit het verre zuiden. We weten het misschien al niet meer, maar vooral april was fris en nat. En vooral veel wind, uit het noorden. Geen goede condities voor de aankomst van de gierzwaluwen in Nederland. En eerst waren het er verontrustend weinig. Maar naarmate het steeds warmer werd in mei en juni werden het er meer en meer. De jongen vliegen eind juli uit en vlak daarna trekken ze alweer naar het zuiden.
Mensenvogel
De gierzwaluw komt voor in heel Europa en delen van Azië. Vanaf augustus trekt de vogel weer richting Afrika, tot in Zuid-Afrika. De gierzwaluw maakt zijn nest in donkere holten van allerlei gebouwen. Het is een slordig samenraapsel van materiaal dat hij uit de lucht plukt. Dat plakt hij bijeen met speeksel. Het broedseizoen loopt van mei tot juni. Beide ouders houden de eieren om de beurt warm. De gierzwaluw voelt zich prima thuis tussen de mensen en heeft in het verleden zijn natuurlijke nestplaatsen (oude, holle bomen en spleten in rotsen) achtergelaten om zich in huizen en andere gebouwen te vestigen. In de zomer zal je de gierzwaluw dus zeker al eens hebben zien rondvliegen of horen roepen.
Creëer een nestplek
Nieuwbouw en renovatie zorgt ervoor dat er steeds meer nestplaatsen verloren gaan. Een klein spleetje tussen dak en dakgoot kan bijvoorbeeld al genoeg zijn. Probeer oude huizen dus zo goed mogelijk te bewaren en stel verbouwingswerken uit tot na het broedseizoen. Ook een gierzwaluwenkast ophangen behoort tot de mogelijkheden.
Had je dit jaar broedende gierzwaluwen in de buurt, alle gegevens zijn welkom bij dit onderzoek!
Vijf weetjes over de gierzwaluw
1 De gierzwaluw heeft meer gemeenschappelijk met de exotische kolibrie dan met echte zwaluwen als de boerenzwaluw en de huiszwaluw.
2 In de winter legt de gierzwaluw tienduizenden kilometers af en bereikt hij soms zelfs Zuid-Afrika.
3 De gierzwaluw is een supersnelle vlieger. In vlucht haalt de vogel een snelheid van wel 120 kilometer per uur. Tijdens een duikmanoeuvre kan dit oplopen tot maar liefst 200 kilometer per uur.
4 Gierzwaluwen slapen met slechts één hersenhelft tegelijk, daardoor kunnen ze half slapend blijven vliegen.
5 Wanneer een jong uitvliegt, duurt het bijna een jaar voordat de vogel weer gaat zitten op een nestplaats. Al die tijd ertussen blijft hij in de lucht.
Nog even nagenieten van hun prachtige gierende roep, luister dan naar onze Roots podcast Notenkrakers…
Vind je vogels kijken leuk, bestel dan het nieuwste Roots Vogelmagazine dat net is verschenen. Heb je zin om ook straks in het najaar nog gierzwaluwen te zien en te horen, ga dan mee met de Roots reis naar Zuid-Spanje.
Wat je leest in Roots Vogelmagazine Najaar 2023:
- De raaf: alles over een miskend genie
- Zo herken je de 4 snippensoorten
- 5 Zwanensoorten in beeld
- Zo fotografeer je zeevogels
- Gek vogelgedrag verklaard
- Vogelrijke rondreis op Lesbos
En nog veel meer – dus bestel dit Roots Vogelmagazine snel! Binnen Nederland betaal je geen verzendkosten.
