Kustvogels behoren tot de grote favorieten van natuurfotograaf Marcel van Kammen, expert in het fotograferen van vogels. Omdat hij zelf op een steenworp afstand van de Friese waddenkust woont, weet hij als geen ander hoe je ze het beste op de plaat zet en op welke plekken.
Waar de meeste van onze Nederlandse broedvogels in het najaar het warme zuiden opzoeken om te overwinteren, komen daarvoor in de plaats broedvogels uit het Hoge Noorden die juist in Nederland overwinteren. Hierbij kun je denken aan de vele eenden- en ganzensoorten, maar ook diverse strandlopersoorten en zangvogels overwinteren in ons kleine kikkerlandje. Een aantal hiervan is in Nederland vrijwel exclusief langs de kust te vinden in deze periode. Met name de Waddenzee is voor veel trekvogels een essentiële tussenstop op weg naar warmere oorden, maar het is ook voor veel vogels een overwinteringsgebied.
Lees ook:
Trekvogels, 5 vragen en antwoorden
Kustvogels in Nederland
Het getijdengebied is voor de strandlopers een belangrijke bron van voedsel, terwijl de kwelders en de bijbehorende vegetatie een grote aantrekkingskracht hebben op bepaalde zangvogelsoorten die zich tegoed doen aan de zaden van de planten.
Vogels fotograferen: overwinterende vogels
Ook Arctische zangvogels kun je in Nederland in de herfst- en wintermaanden tegenkomen. Het betreft hier vooral zaadeters, want insecten zijn ook hier in de wintermaanden onvoldoende aanwezig. Een van de fraaiste en meest voorkomende daarvan is de sneeuwgors. In zijn zomerkleed is het een prachtig spierwitte vogel, maar in het winterkleed een stuk kleurrijker met oranjebruine tinten. Deze zangvogel is vaak op de stranden langs de Noordzeekust te vinden, waar hij zoekt naar zaadjes tussen de aangespoelde wieren en planten, maar ook op de kwelders in het Waddengebied en in de duinen zijn vaak kleine tot zeer grote groepen te vinden.
Sneeuwgorzen hebben vaak vaste plekken waar ze op zoek gaan naar voedsel. Als een groep door verstoring van bijvoorbeeld een roofvogel opvliegt, kun je dat moment benutten om in de buurt van zo’n plek te gaan liggen. Vaak zullen de vogels binnen enkele minuten terugkeren en omdat ze weinig schuwheid kennen, komen ze al foeragerend soms tot op nog geen meter afstand van de fotograaf.
Check op de ijsgors
Mocht je een grote groep van deze sneeuwgorzen aantreffen, let dan goed op, want wellicht heb je het geluk dat een ijsgors zich bij deze groep heeft aangesloten. Deze vogel is een stuk minder algemeen en groepjes ijsgorzen worden zelden aangetroffen, maar individuele exemplaren sluiten zich graag aan bij de groepen sneeuwgorzen. Want samen sta je sterker en qua voedsel hebben beide soorten langs de Nederlandse kust dezelfde voorkeuren.
Pareltje onder de kustvogels
Op bepaalde plekken in Nederland, vooral bij de Waddeneilanden, de kwelders op het vasteland in het Waddengebied, de Zeeuwse kust en enkele locaties langs de Hollandse Noordzeekust, kun je een van de fraaiste pareltjes onder de kustvogels tegenkomen: de strandleeuwerik. Je herkent hem aan zijn gele kop met boevenmaskertje en aan de veertjes aan de zijkant van de kop die doen denken aan duivelsoortjes. Deze vogel zoekt zijn voedsel vooral tussen aangespoelde wieren en planten langs de vloedlijn, waar hij zaadjes eet of kleine insecten en waterdiertjes verorbert.
Schuwheid is een kenmerk van de strandleeuwerik en dat maakt het een lastige soort om dichtbij te komen. Ook hierbij geldt dus: ga eventueel op gepaste afstand liggen en wacht tot de vogel zélf dichterbij komt. Ook kun je proberen om al tijgerend over de grond toch iets dichterbij te komen, maar hou het gedrag van de vogel hierbij goed in de gaten: als hij erg alert wordt kom je te dichtbij en moet je heel rustig blijven liggen om de vogel aan je te laten wennen.
Vogels fotograferen: drie hotspots van kustvogels
Noordzeestrand Terschelling: strandleeuwerik, sneeuwgors, drieteenstrandloper
Pieren Scheveningen: strandlopers mooi dichtbij.
Buitendijkse kwelders Moddergat: sneeuwgors, ijsgors, frater, strandleeuwerik, steenloper, velduil.
Lees ook:
Wandelen in Meijendel: schatkist achter de duinen
In Roots Vogelmagazine Najaar 2024 nog 7 andere hotspots, en meer tips & tricks voor (kust)vogels fotograferen.
Meer lezen
- Zin om er dit najaar even lekker tussenuit te gaan en zorgeloos vogels te kijken onder leiding van een deskundige gids? Roots Vogelmagazine organiseert in samenwerking met reisorganisator BirdingBreaks komend najaar superleuke uitjes. Elke reis is weer verrassend, want de najaarstrek is in volle gang en overal anders!
- De beste 10 vogelspot-gebieden van Nederland
- Wie zijn innerlijk kompas volgt op West-Terschelling, wordt als vanzelf aangetrokken door de Noordsvaarder en het Noordzeestrand tijdens het wandelen op Terschelling. De roep noordwaarts blijkt onweerstaanbaar, ontdekt journalist Gemma Venhuizen. Voor de trekvogel, de poolreiziger én de wandelaar.
- Waddenwandelen op West-Terschelling (video)
Tekst en foto’s: Marcel van Kammen
