Mysterieuze roerdomp

Paul Bohre

9 januari 2024 .

Tijdens de Roots vogelweekenden wordt hij vaak als ultieme wensvogel genoemd: de mysterieuze roerdomp. Maar deze schuwe moerasvogel laat zich niet gauw zien. Tip: de winter is eigenlijk nog de beste periode om ze waar te nemen, en zeker als er een paar dagen ijs ligt zoals nu!

De roerdomp is een compacte, geelbruine reiger met donkere patronen. In rietland, het favoriete biotoop van deze vogel, is hun camouflage volmaakt. De roerdomp valt vooral in het voorjaar op door zijn aparte geluid: een laag, diep ‘hoempen‘, dat kilometers ver draagt. In vlucht vallen de brede vleugels, dikke hals en lange tenen op.

Mysterieuze roerdomp
Zodra het echt winters weer wordt, met een langere periode van vorst, dan komt de roerdomp te voorschijn. Foto: Marcel van Kammen

Mysterieuze roerdomp

Maar buiten dat je ze hoort hoempen en soms even ziet vliegen over het riet, zijn roerdompen mysterieuze vogels die je moeilijk te zien zijn, laat staan de kans om ze te fotograferen. De ‘paalhouding’ van roerdompen (het imiteren van een pol riet door stijf rechtop te gaan staan) is beroemd. Roerdompen broeden in moerassen die rijk zijn aan stevig, oud waterriet. Het zijn stand- en trekvogels, die in strengere winters forse verliezen kunnen lijden. Vissen, kikkers, muizen (’s winters) en grote insecten vormen de belangrijkste voedselbron. Roerdompen jagen meestal in het rietland zelf, in of vlak boven het water.

Winterpopulatie

In de winterperiode neemt hun aantal toe in Nederland. Een deel van onze broedvogels trekt zuidwaarts, maar de populatie wordt dan aangevuld met vogels uit Duitsland, Polen, Scandinavië en de Baltische Staten. De omvang van deze groep is niet bekend. Dit zal per jaar waarschijnlijk ook wel verschillen, maar het aantal wordt door SOVON Vogelonderzoek Nederland geschat op 500-1000. In elk geval is de roerdomp in de winter in dubbel zoveel gebieden te zien als in de broedtijd. Vriest het een paar dagen, zoals afgelopen week, check dan het open water bij stuwen, kwelplekken en diepe zandwinputten. Je maakt nu een extra grote kans de roerdomp hier tegen te komen. De beste kans maak je in het Lauwersmeer, Onlanden, Zuidlaardermeer, Weerribben-Wieden en de Biesbosch.

Mysterieuze roerdomp
De roerdomp kan zich verstarren, de zogenaamde paalhouding aannemen, waarbij hij zichzelf nog beter camoufleert. Foto: Peter Pfeifer

Foto bovenaan: Marcel van Kammen

Meer vogels?

HART VOOR DE NATUUR

Tips voor verantwoord fotograferen

...