In het oudste beschermde natuurgebied van Nederland kun je oog in oog komen met een vogel die in Nederland bijna was verdwenen. Nu is de aalscholver weer een algemene verschijning. Voor Roots gaat natuurfotograaf Edwin Giesbers met boswachter Hanne Tersmette op kraambezoek bij een bijzondere aalscholverkolonie. Locatie: het Naardermeer.
De aalscholver broedt in kolonies en zit soms al vanaf december op het nest. Beide vogels broeden de 3-4 eieren in 30 dagen uit. Jonge vogels vliegen na 50 dagen uit. (Foto: Edwin Giesbers).
Het Naardermeer is een uniek laagveengebied dat bestaat uit moerasbos en ondiepe plassen. Met boswachter Hanne Tersmette vaar ik door het prachtige gebied, op weg naar een unieke broedkolonie. Want nergens anders kun je aalscholvers van zo dichtbij bewonderen als hier. En medio april hebben ze jongen hebben, dus een beter moment om de kolonie eens te bezoeken is er nauwelijks te bedenken.
Boswachter Hanne Tersmette vaart door het Naardermeer. (Foto: Edwin Giesbers).
Van veraf gezien lijken de aalscholvers zwart, maar naarmate we dichterbij komen blijken ze veel kleurrijker te zijn. Tersmette: “Ze lijken zwart, maar in werkelijkheid gaat het om een meer glanzend bruin, zwart en groen gekleurd verenpak. En kijk eens naar die gave groene ogen en die gele keelzak. Doordat de veren een zwart randje hebben, lijkt het bijna alsof ze schubben hebben. Ze zijn echt anders dan andere vogels, al was het maar door hun forse bouw en die vervaarlijk gehaakte snavel; ik vind dat ze zelfs iets reptielachtigs hebben.”
Nergens kun je aalscholvers van zo dichtbij bewonderen als in het Naardermeer
Als we aanmeren horen we al de geluiden uit de kolonie. Buiten het broedseizoen laten aalscholvers zich zelden horen, maar dat is nu overduidelijk anders: de volwassen vogels roepen met lage keelklanken ‘rraaahhh’, terwijl de jongen luidkeels kokken en kekkeren. Via een soort tunnel die bestaat uit rieten wanden met als ‘plafond’ een groen net lopen Tersmette en ik tussen de bomen vol met aalscholvernesten door naar de schuilhut. De stank van rotte vis wordt langzaam maar zeker steeds heftiger; geen wonder, want het menu van de aalscholver bestaat uit allerlei vissoorten.
Smaragdgroene ogen
Via een trapje bereiken we de hoger gelegen observatiehut en het is wel duidelijk dat we te midden van de kolonie zijn beland: overal rond de hut zie ik via de ruime kijkopeningen de aalscholvers op hun nesten zitten. Het is een prachtig, bijna surrealistisch gezicht om de bijzondere vogels op de door uitwerpselen wit gekleurde bomen te zien zitten. Enkele nesten zijn heel dicht bij de hut gebouwd en zo kan ik de prachtige smaragdgroene ogen van een van de aalscholvers kijken.
Ooit ging het in de Lage Landen slecht met de aalscholver; er werd veel op hem gejaagd omdat de vogel als een bedreiging werd gezien voor de visserij. In België was de soort in 1965 zelfs verdwenen als broedvogel. Tegenwoordig gaat het door beschermingsmaatregelen weer goed met de aalscholver: in Nederland zijn er nu 25.000 broedparen waarvan er in het Naardermeer zo’n 700 jaarlijks broeden. In de kijkhut van Natuurmonumenten kun je van dichtbij zien hoe de ouders de nesten bouwen en hun jongen opvoeden. Een prachtig jaarlijks terugkerend schouwspel!
Ook op bezoek bij de aalscholvers?
Natuurmonumenten organiseert elk jaar boottochten van 2,5 uur. Met een fluisterboot vaar je dan in het Naardermeer naar de observatiehut te midden van de aalscholverkolonie. Hier kun je op korte afstand de ouders met de jongen op hun nesten goed observeren.
De tochten vinden plaats in april, mei, juni en juli. De eerste tocht is maandag 2 april. Meerdere keren per dag wordt gevaren en per tocht kunnen maximaal 30 personen mee. Het vertrekpunt is Gasterij Stadzigt en in het voorjaar kunnen de tochten worden geboekt via Natuurmonumenten.nl.
Verder lezen?
De complete reportage van 8 pagina’s vind je in het maartnummer van Roots. Deze bestel je eenvoudig online.
En hier lees je waarom aalscholvers zo vaak met hun vleugels gespreid op een paal zitten…
