Brilduikers behoren zonder twijfel tot de mooiste wintereenden. In de late herfst en de winter maken zij de vrouwtjes het hof en halen daarbij prachtige capriolen uit. Roots geeft tips waar je deze pronkende brilduikers zelf kunt zien.
De late herfst en winter is de beste tijd om naar eenden te kijken. In ons waterrijke land overwinteren veel soorten in grote aantallen. Bovendien is het verenpak van de mannetjes nu op zijn mooist, want het is de baltstijd. De strijd om de vrouwtjes barst in alle hevigheid los. Ze pronken, fluiten en spetteren nu heel wat af. Tussen deze eenden zitten soorten, die we in andere jaargetijden niet of zelden aantreffen, omdat ze hier niet broeden maar alleen komen om te overwinteren. De brilduiker is een van de mooiste eendensoorten. Vooral de mannetjes steken nu in een bijzonder fraai getekend verenpak. Zij hebben een donkergroene kop met een witte vlek tussen oog en snavel, ook wel de ‘bril’ genoemd. De vrouwtjes hebben deze bril niet.
Pronkende brilduikers
Zij maken gedurende de wintermaanden de vrouwtjes regelmatig het hof (in vogelaarstermen heet dat baltsen), waarbij ze de nek eerst heel lang strekken, waarna ze de kop en de nek tot ver achter op de rug gooien. Met de poten wordt water de lucht in geslagen. De balts begint al in de winter en gaat door tot in het vroege voorjaar. Daarbij maken ze constant een nasale, iets krassend ‘ay-iek’ geluid. De vrouwtjes laten een snel gekras horen. Uiteindelijk kiest het vrouwtje de stoerste partner, waarna de paring plaatsvindt.
Boombroeder
De brilduiker is gebonden aan waterpartijen die zich dicht bij de kust bevinden en minder dan 10 meter diep zijn. De soort overwintert overwegend op zee, binnenwateren en baaien. Ook komt hij aan rivierdelta’s, in meren en reservoirs voor. In Nederland heeft de brilduiker zich daarnaast gevestigd op landgoederen met grote vijverpartijen en bossen. Deze omgeving lijkt wel op het oorspronkelijke broedbiotoop van de brilduiker: uitgestrekte voedselarme meren, omzoomd door oude bossen met geschikte nestholtes. Brilduikers broeden namelijk in boomholtes!
De foto’s in dit artikel zijn van fotobureau Agami.
Kijk- en andere vogeltips
- Brilduikers mengen zich doorgaans niet met andere eenden, ze vormen eigen foerageer- en slaapgroepen. Je treft die groepen aan op het IJsselmeer, de Zeeuwse- en Zuid-Hollandse wateren en in waterleidingduinen.
- Bekijk een filmpje van baltsende brilduikers.
- De smient is een van onze algemeenste wintereenden. Zij maken een heel grappig fluitend geluid waarover we een superleuke podcast gemaakt hebben.
- Vind je vogels kijken leuk, bestel dan eens ons nieuwste Roots Vogelmagazine. Of ga een keer meer met een vogelweekend, bijvoorbeeld komend voorjaar naar Texel.
