Het begin van de winter is dé beste tijd om roepende bosuilen te horen. Ze zetten namelijk nu het territorium uit. Vooral gedurende heldere, koude nachten die nu gaan komen, maak je een extra kans dit onheilspellende geluid te horen.
Iedereen kent zijn geluid wel uit nachtelijke scènes in spannende films: het mystieke, langgerekte, ietwat trillende ‘hoe-oe-oe-hoe-hoeoeoe’ waarmee het mannetje bosuil zijn territorium afbakent. Het is misschien wel het meest bekende uilengeluid ter wereld. Bosuilen zetten hun territorium midden in de winter uit, maar met het roepen beginnen ze vaak al in november en december.
Roepende bosuilen
De meeste kans om bosuilen te horen maak je op een windstille avond, want dan draagt hun geluid extra ver. Soms hoor je ze zelfs midden in de stad, zoals in het Amsterdamse Vondelpark. Bosuilen hebben een holle boom nodig om hun nest in te maken en die vinden ze juist in oude parken en op begraafplaatsen. Bij gebrek aan een holle boom of nestkast broeden ze soms in een schuur of op de grond, bijvoorbeeld in een konijnenhol. Hun brede aanpassingsvermogen en brede voedselkeuze (van regenworm tot konijn) zorgt ervoor dat de bosuil de meest algemeen voorkomende uil is in Nederland en België. En in Europa. Zo schakelt hij in de winter bij langdurige sneeuwval probleemloos over op vogels als prooi.
Uitgesproken standvogel
De bosuil is een uitgesproken standvogel, die ’s winters trouw aan het territorium blijft. Jonge vogels vliegen later in het jaar in verschillende richtingen uit, maar ook zij vestigen zich niet ver van het ouderlijk territorium. Mede dankzij hun trouw aan de broedplek kennen de oudervogels ieder hoekje en elke verblijfplaats van hun prooidieren. Deze kennis geven ze door aan hun jongen, die daarvan profiteren. Hun verbintenis aan de broedplek verklaart ook de strikt monogame levenswijze van bosuilen. Ze blijven jaren bij elkaar en op dezelfde broedplaats, tot de dood hen scheidt. Er zijn paren bekend die wel 15 jaar bij elkaar zijn gebleven.
Luistertip
De eerste paar uren na zonsondergang is de beste tijd om te gaan luisteren. Je gaat individuen op geluid herkennen en merkt dat sommige vrouwtjes bosuilen een wat hoger, schril ‘ooohoee’ naast hun ‘ke-wiek-roep’ laten horen. Luister daarvoor natuurlijk eerst even naar de Roots podcast over de bosuil!
Foto bovenaan: Dick Heenck
Meer lezen over uilen
- Meer lezen over uilen? Inmiddels is de vierde druk verschenen van het zeer toegankelijk geschreven Roofvogels en uilen van Noordwest-Europa. Met werkelijk prachtige tekeningen van Joris De Raedt.
- Roots-redacteur René Alblas schreef een mooi artikel over verliefde bosuilen.
- Vind je vogels kijken leuk, bestel dan het Roots Vogelmagazine. Een magazine voor zowel de beginnende als gevorderde vogelaar.
